Historia

Zdradzony przez Czechów admirał Kołczak został rozstrzelany przez bolszewików w lutym 1920 roku w Irkucku.             Po rewolucji lutowej  i abdykacji Mikołaja II  utrzymał swoje stanowisko. Po rozmowie z ministrem wojny Aleksandrem Guczkowem zapisał w dzienniku: „Z Piotrogrodu wywiozłem dwie wątpliwe konstatacje: po pierwsze, jestem mocno przekonany o nieuchronności katastrofy państwa i trudno mi wierzyć w cud, który mógłby temu zapobiec. Po drugie,...

  Generał Józef Haller fatalnie spisał się w 1920 roku jako dowódca Frontu Północnego.             W 1895 roku – po ukończeniu Wydziału Artylerii wiedeńskiej Akademii Technicznej – został austriackim oficerem zawodowym. Kariera wojskowa nie układała mu się najlepiej - przeszedł na emeryturę w 1910 roku w niejasnych okolicznościach, w wieku niespełna 40 lat, zaledwie w stopniu kapitana.          Tak więc w...

Aleksander Parvus był faktycznym autorem planu zdobycia – za niemieckie pieniądze władzy przez bolszewików w Rosji.             Izraił Łazariewicz Helphand urodził się w 1867 roku żydowskiej rodzinie rzemieślników osiadłych w białoruskim miasteczku Berezyna. Wkrótce potem rodzina przeniosła się do Odessy, gdzie Izraił podjął naukę w gimnazjum.            Po maturze – jako bardzo zdolny uczeń – otrzymał stypendium...

W połowie XIX wieku w Rosji narodził się kobiecy terroryzm. Jedną z najsłynniejszych z nich była Maria Spiridonowa.           Nazywane nihilistkami, wstępowały w szeregi Narodnej Woli, by zostać terrorystkami. Pierwsze z nich to Katarzyna Breszko-Breszkowska, z czasem ochrzczona „babcią rewolucji”, Zofia Bardina, Wiera Figner czy Wiera Zasulicz. Ta ostatnia w styczniu 1878 roku raniła gubernatora Petersburga, Fiodora Trepowa, w jego własnym biurze.         ...

Podnoszenie przez władze komunistyczne w Polsce zagrożenia niemieckiego miało na celu pozyskanie poparcia społecznego.         Po 1956 roku pojawiały się nieśmiałe oznaki rozluźnienia w stosunkach polsko-niemieckich. Jednak niechętna postawa Władysława Gomułki oraz trzymanie się przez Konrada Adenauera  założeń tzw. doktryny Hallsteina (nieutrzymywanie stosunków dyplomatycznych z krajami bloku socjalistycznego z wyjątkiem ZSRS) nie pozwoliły na faktyczną poprawę sytuacji.       ...

Ostatecznie dopiero w 2002 roku Bundestag uchwalił ustawę o uchyleniu wyroków dezerterów z Wehrmachtu.          Ważnym impulsem w dalszej dyskusji na temat ofiar systemu sądowniczego Wehrmachtu był  wyrok Federalnego Trybunału Sprawiedliwości z listopada 1995 roku, w którym uznano, że  „Reżim narodowosocjalistyczny spowodował perwersję prawa, którą trudno sobie w ogóle wyobrazić. Ówczesna praktyka sądownicza charakteryzowała się ekscesywną niepohamowaną...

Dopiero w latach 80. zaczęto doceniać w RFN  niemieckich przeciwników Hitlera.         Po wojnie dysydenci III Rzeszy znaleźli się w Niemczech w bardzo trudnej sytuacji. Nie byli  specjalnie akceptowani ani przez władze alianckie, ani przez nowe elity wywodzące się w pierwszych latach najczęściej ze środowisk politycznych Republiki Weimarskiej.            Dobrym przykładem  był sposób, w jaki potraktowani zostali dawni przeciwnicy reżimu...

Rehabilitację przedstawicieli dawnych środowisk hitlerowskich niewątpliwie ułatwiła zimna wojna           Wysoki komisarz USA w Niemczech, John Jay McCloy, w rozmowach z Adenauerem wielokrotnie wyrażał swoje niezadowolenie z powrotu wielu osób z kierownictwa reżimu hitlerowskiego na najbardziej eksponowane stanowiska w RFN. W odpowiedzi Adenauer wskazywał na względy pragmatyczne oraz konieczność reagowania na nastroje społeczne. Przekonywał również, że Niemców powinno się oceniać po...

W trakcie pobytu w Polsce angielscy członkowie misji „Feston” rozmawiali zarówno z żołnierzami AK, jak i z żołnierzami Narodowych Sił Zbrojnych oraz  przedstawicielami Armii Ludowej.            Ochraniający ich por. „Twardy” wspominał po wojnie, że „charakter ich zamiarów, jak i zainteresowanie było różnolite, począwszy od naszego tj. polskiego życia, bytowania, a skończywszy na zainteresowaniach politycznych. Wypytywali się o wszystko, a nie...

Puszcza Knyszyńska - listopad 1946. Dla Edka - splot znaków i wydarzeń. Na początku miesiąca, w zasadzce KBW, ginie „Czarek” - kolega jeszcze z czasów plutonu „Słucz” - jedyny spośród nich, po półtorarocznych zmaganiach, poległy w walce. W dodatku został śmiertelnie raniony na terenie, który dotąd zawsze należał do partyzantów. 17 listopada, po raz drugi w ciągu niespełna miesiąca, UB-owcy pospołu z KBW zdobywają obóz oddziału. „Jaguar” i koledzy...

Sowiecki bojkot igrzysk olimpijskich w Los Angeles w 1984 roku był swoistym rewanżem za amerykański bojkot olimpiady w Moskwie.           W 1978 roku MKOl  przyznał Los Angeles prawo organizacji letnich igrzysk olimpijskich w 1984 roku.  Miasto aplikowało o organizację igrzysk zarówno w 1976 roku, jak i cztery lata później, za każdym razem jednak przegrywając.           Ewentualność bojkotu igrzysk olimpijskich w Los Angeles zaczęto rozważać w...

Agresja sowiecka na Afganistan doprowadziła do zbojkotowania igrzysk w Moskwie przez Stany Zjednoczone i niektórych ich sojuszników.           W dniu 21 stycznia 1980 roku rząd amerykański wystosował ultimatum skierowane do władz politycznych ZSRS, w którym żądano wycofania wojsk sowieckich z Afganistanu, a w przypadku niespełnienia tego warunku zapowiedziano bojkot letnich igrzysk olimpijskich w 1980 roku.  Także 21 stycznia Izba Reprezentantów poparła stosunkiem głos...

Sowiecki debiut na igrzyskach olimpijskich w 1952 roku stał się początkiem swoistej „zimnej” wojny w sporcie.          W klasyfikacji medalowej ekipa sowiecka uplasowała się na drugiej pozycji, tuż po reprezentacji amerykańskiej. Amerykanie zdominowali zawody lekkoatletyczne (zdobyli 14 złotych medali), pływackie i bokserskie. Natomiast sowieccy sportowcy przeważali w sportach siłowych (zapasy, podnoszenie ciężarów) oraz strzeleckich, a  także gimnastyce.       ...

Ostatni antysowieccy partyzanci w krajach bałtyckich przetrwali do lat 70. XX wieku.          Od jesieni 1945 roku partyzanci, którzy ponieśli ciężkie straty,  stopniowo ograniczali swoje akcje przeciwko jednostkom NKWD, koncentrując się na likwidacji przedstawicieli sowieckiej administracji oraz milicji.            W marcu 1946 roku w estońskim miasteczku Osula partyzanci przypuścili atak na miejscowy „batalion niszczycielski”...

Antysowiecki ruch oporu w krajach bałtyckich jest jednym z najbardziej niedocenianych konfliktów dwudziestego wieku.                 Przejęcie krajów bałtyckich przez Sowietów po II wojnie światowej napotkało na zbrojny opór. W większości wypadków był to spontaniczny wyraz powszechnego gniewu, który szybko stłumiono. Czasami jednak opór przybierał bardziej zorganizowane formy.       ...

Sowiecka operacja „Wielka Blokada” przetrąciła kręgosłup ukraińskiej partyzantce.        Po zakończeniu II wojny światowej naradzie szefostwo OUN poleciło oddziałom partyzanckim w razie silnej presji ze strony Sowietów „przechodzić w bezpieczniejsze rejony, także na wschodnią Ukrainę, Białoruś, do Polski, Rumunii i Węgier, przy czym zalecano na tych terenach włączanie do walki z komunistami cudzoziemców. Akcje zbrojne na tych terenach miano prowadzić wyłącznie w obronie ukraińskiej...

Po wkroczeniu na tereny tzw. zachodniej Ukrainy Sowieci przystąpili do likwidacji ukraińskiego podziemia.         Na początku stycznia 1944 roku nacierająca Armia Czerwona przekroczyła przedwojenne wschodnie granice II Rzeczypospolitej, najpierw wchodząc na Wołyń, na których działała ukraińska partyzantka UPA.  Po przerwie, w końcu czerwca 1944 roku Sowieci wznowili natarcie, zajmując miesiąc później Lwów. Do końca października cała Ukraina Zakarpacka została zajęta przez Armię Czerwoną...

Organizując ludobójstwo na Ukrainie Moskwa zadbała o zachowanie tego w ścisłej tajemnicy.        Równocześnie z mianowaniem Postyszewa odpowiedzialnym za zniszczenie wsi ukraińskiej, Stalin podpisał tajny okólnik nakazujący przerwanie exodusu chłopów uciekających z Ukrainy i Kubania pod pretekstem szukania chleba. „Komitet Centralny i rząd mają dowody, że ta masowa ucieczka organizowana jest przez wrogów władzy sowieckiej, kontrrewolucjonistów i polskich agentów...

Próba utworzenia po I wojnie światowej państwa ukraińskiego skończyła się porażką.         Upadek państwa hetmana Skoropadskiego i wycofanie się wojsk niemieckich z Ukrainy rozpętało anarchię, której władze Ukraińskiej Republiki Ludowej nie umiały opanować. Krajem nie rządził nikt. Walczyli wszyscy ze wszystkimi. Jednym ze skutków tej anarchii były pogromy i masakry ludności żydowskiej, spośród których najbardziej znana stała się masakra żydowskich mieszkańców...

Rosja Putina daleka jest od propagowanego wzorca konserwatyzmu.         Budzenie respektu przez władzę w samej Rosji i przez Rosję wśród innych w świecie traktowane jest jako wyznacznik szacunku dla jej mieszkańców i ich praw do poczucia własnej wartości. Myślenie w szeroko rozumianych kategoriach autorytarnych cechuje w następstwie zarówno przedstawicieli tamtejszej władzy, jak i zwykłych Rosjan. U jednych i drugich – wskazuje Hedrick Smith – „instynktowne pytanie...

W Rosji znaczna część ludności traktowała cara jako „ziemskiego” Boga        Po upadku Konstantynopola księstwo moskiewskie pozostało jedynym silnym i niezależnym państwem prawosławnym, co potęgowało siłą rzeczy izolację kraju w świecie chrześcijańskim. Fakt ten nie został odebrany przez jego mieszkańców jako doświadczenie negatywne czy stymulator działań zmierzających do przełamania owej izolacji. Prowadził on natomiast do bałwochwalczego wręcz kultu własnego, ruskiego prawosławia,...

Obawiający się spisków na swe życie Stalin posiadał armię sobowtórów.        Stalin miał nieograniczoną zdolność do wyrządzania zła, w czym znajdował przyjemność.  Olbrzymi, zamieszkany przez 150 milionów ludzi kraj zamienił w totalną machinę zła, w jeden wielki łagier.         Nigdy wcześniej nie stworzono systemu tak upiornego jak sowiecki – systemu, w którym dzieci donosiły na rodziców, rodzice na dzieci, skazańcy w ostatnich...

Janina Lewandowska została w swoje 32 urodziny zamordowana przez Sowietów w Katyniu.           Po wybuchu wojny zmobilizowana zgłosiła się do swej jednostki.  Przed wyjazdem nie zdążyła pożegnać się ze swym niedawno poślubionym mężem. Po wkroczeniu Niemców do Poznania, Mieczysław Lewandowski został aresztowany przez gestapo i osadzony w barakach obozu przejściowego przy ul. Głównej, skąd wywieziono go do Generalnego Gubernatorstwa.       ...

Od połowy lat 30. do niemal końca swego istnienia w ZSRS obowiązywał specyficzny purytanizm moralny.           Prawie natychmiast po wejściu w życie w 1936 roku uchwały zakazującej aborcji w Związku Sowieckim postarano się uzasadnić to odstąpieniu od leninowskiej idei.  A. Solc podkreślał, iż  „Podczas gdy wszystkie burżuazyjne państwa świata nie wiedzą, gdzie podziać swych ludzi, gdzie znaleźć im pracę, czym nakarmić je, nam ludzi brakuje. Mamy tyle do zrobienia! Nam cały czas potrzebne są...