Historia

Wkrótce po zamachu bolszewickim w Rosji Sowieckiej oficjalna propaganda zaczęła – w ramach tezy o „obumieraniu rodziny” - promować wolną miłość.          Na podstawie dekretu z 16 grudnia 1917 roku bolszewicy zezwolili małżonkom na rozwiązanie związku jedynie ze względu na tzw. niezgodność charakterów. W celu uzyskania rozwodu wystarczyło, że jeden z małżonków wniósł do sądu odpowiednie podanie. Według kodeksu rodzinnego z 1926 r. wystarczyło natomiast posłać kartkę...

W latach 80. nielegalny handel mięsem osiągnął olbrzymie rozmiary.           Dużym źródłem zaopatrzenia dla nieoficjalnego rynku był przemysł mięsny.            Rozmiary takiego procederu ujawniła kontrola w katowickich Zakładach Mięsnych, gdzie w „magazynie poubojowym ujawniono zeszyt podręczny, w którym pracownicy magazynu dla własnej orientacji prowadzili ścisłą ewidencję liczby i rodzaju wycięć”. Tylko w okresie od kwietnia do czerwca...

Mięso odgrywało w PRL rolę pryzmatu, przez który społeczeństwo postrzegało władzę.           Już na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych zaopatrzenie w mięso zyskało w hierarchii nierozwiązywalnych problemów systemu komunistycznego wysoką pozycję. Jej wyznacznikiem może być częstotliwość występowania kwestii mięsnej w materiałach Biura Politycznego KC PZPR. Pojawiła się już w końcu lat czterdziestych i utrzymała się do 1989 roku,         Wzrost...

Od lat 60. znaczna część samochodów prywatnych jeździła na „państwowej” benzynie.          Otrzymanie samochodu w PRL było przywilejem, nagrodą, gratyfikacją, czasami formą przekupstwa. Tylko w pełni lojalni wobec władz komunistycznych mogli liczyć na szybkie spełnienie marzeń o własnych „czterech kółkach”. Olbrzymia większość chętnych musiała nie tylko wcześniej zapłacić, ale jeszcze cierpliwie czekać na samochód.           Po...

Od lat 70. W PRL obowiązywał de facto system dwuwalutowy.            Prawdziwie rewolucyjnym krokiem było wprowadzenie w 1960 roku tzw. bonów dolarowych PKO, niebędących walutą sensu stricto, lecz „pomocniczym środkiem rozliczeniowym”, obowiązującym wyłącznie na terenie kraju. W nich wypłacano zarówno środki przekazywane z zagranicy odbiorcom w kraju, jak i część zarobków Polakom pracującym za granicą na państwowych kontraktach. Posiadały niezwykle istotną cechę -...

 W 1950 roku komuniści zakazali Polakom posiadania dolarów.          Dolary stały się nie tylko rodzajem długoterminowej, pewnej lokaty, ale w coraz większym stopniu kapitałem obrotowym,  umożliwiającym lepszą konsumpcję. Na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych w PRL zapanował w rzeczywistości system dwuwalutowy i „wszystkie dzieci dorastające w PRL w latach siedemdziesiątych od najmłodszych lat uczyły się tej podstawowej zasady, że są dwa rodzaje pieniędzy — prawdziwe...

PRL-owskie państwo znajdowało się w sytuacji schizofrenicznej – potrzeby budżetu skłaniały do maksymalizacji sprzedaży alkoholu, zaś plaga pijaństwa  i połączone z nią wymierne straty - do jej ograniczania.            Wobec nikłej skuteczności kampanii antyalkoholowych sięgano po bardziej rygorystyczne zakazy. W połowie lat 50. uchwalono dwie ustawy antyalkoholowe, ograniczające możliwość sprzedaży i konsumpcji alkoholu m.in. w miejscu pracy, hotelach robotniczych, domach kultury i...

Już w 1945 roku władze komunistyczne rozpoczęły walkę z bimbrownikami.         Wpływy ze sprzedaży alkoholu stanowiły w okresie PRL-u  niebagatelny odsetek dochodów państwa, z rzadka spadając poniżej 10%, a zazwyczaj oscylując wokół 11–15,5%.           Niewielkie efekty pierwszych działań sprawiły, iż na początku października 1945 PPR zwróciła się do PSL, PPS i „Wici” z propozycją współpracy „w dziedzinie walki z bimbrem...

Na początku 1989 roku stało się jasne, że dni władzy Ceauşescu są już policzone           Po przejęciu władzy w Rumunii przez komunistów Ceauşescu szybko awansował w aparacie partyjnym i administracyjnym kraju.  Wielokrotnie pełnił funkcję ministra i w końcu stanął na czele partii, zastępując dotychczasowego genseka Gheorghiu Deja.            Na początku swoich rządów uwolnił zdecydowaną większość więźniów politycznych, odmówił...

W nocy 13 grudnia 1981 roku PRL-owska Rada Państwa wydała – niezgodnie z prawem – dekret o wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce Ludowej.        Wedle art. 31 ustęp 1 konstytucji PRL Rada Państwa miała prawo wydawania dekretów tylko i wyłącznie poza sesjami Sejmu. W rzeczywistości wówczas sesja Sejmu trwała i tylko on mógł podjąć decyzję o wprowadzeniu stanu wojennego.        W trakcie nocnego posiedzenia Rady Państwa zaakceptowała przedstawiony przez...

Józef Kasprzak w latach 30. kierował w Łodzi sekcją policji zwalczającą ruch komunistyczny.           Józef Kasprzak urodził się w Łodzi 19 marca 1896 roku w rodzinie robotniczej. Po ukończeniu szkoły powszechnej rozpoczął naukę w męskim gimnazjum w Łodzi, które jednak ze względu na trudną sytuację materialną rodziny musiał przerwać w szóstej klasie. Pracując w fabryce Langego, w 1915 roku zapisał się do wieczorowego gimnazjum Stowarzyszenia Kulturalnego „Wiedza”, kt...

Po ponad dwóch latach marszałek Rydz-Śmigły wrócił do Polski.         Po przekroczeniu w nocy z 17 na 18 września 1939 roku granicy z Rumunią marszałek Rydz-Śmigły został internowany przez władze rumuńskie i przewieziony do miejscowości Craiova południowym zachodzie kraju. Po kilku dniach opuściła go żona – Maria, która wyjechała do Francji.         Opuszczenie przez Naczelnego Wodza walczącego kraju spotkało się z jednoznaczną krytyką. Marian Hemar...

Po przyłączeniu Rusi Zakarpackiej w marcu 1939 roku Węgry uzyskały granicę z Polską.         W Budapeszcie zauważono, iż stosunki polsko-węgierskie raczej obciążają niż wspomagają węgierskie plany przyłączenia Rusi, stąd też postanowiono położyć nacisk na bezpośrednie rozmowy z Berlinem. 14 stycznia 1939 roku Węgry przystąpiły do paktu antykominternowskiego          Przeprowadzone w lutym 1939 roku wybory na Rusi Zakarpackiej, które przyniosły zwycięstwo Ukraińskiej...

Rewizjonizm stał się podstawą polityki zagranicznej Węgier w okresie międzywojennym.         Na podstawie traktatu pokojowego podpisanego 4 czerwca 1920 roku w Trianon Węgry utraciły na rzecz Rumunii traciły one obszar 103 093 km2 i 5 257 467 ludności, na rzecz Czechosłowacji 61  633 km2 i  3  517 568 ludności, na rzecz Królestwa Serbii, Chorwacji i Słowenii 20  551 km2 oraz 1  509 295 ludności, oraz na rzecz Austrii w  Burgenlandzie (4020 km2 ), Włoch i ...

Wierząc w brak ambicji politycznych gen. Rydza-Śmigłego, prezydent Mościcki mianował go w maju 1935 roku Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych.          Po śmierci Marszałka Piłsudskiego, należało rozstrzygnąć, kto zostanie jego następcą w wyposażonym w ogromne prerogatywy urzędzie Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych.           W grę wchodziło jedynie dwóch kandydatów. Starszeństwo wojskowe należało do gen. dyw. Kazimierza Sosnkowskiego, twó...

Podporządkowanie się Bukaresztu Berlinowi nie zapobiegło dalszym stratom terytorialnym. W sierpniu 1940 roku na mocy tzw. drugiego arbitrażu wiedeńskiego Rumunia została zmuszona przekazać Węgrom część Siedmiogrodu.         Zwycięstwo Niemiec nad Francja wzmocniło wpływy hitlerowskie w Rumunii, ze stanowiska ministra spraw zagranicznych odszedł  Gafencu, rzecznik neutralności Rumunii. W sierpniu 1940 roku Bukareszt podpisał z Berlinem układ o dostawach rumuńskiego zboża dla Niemiec. Jednoczenie w lipcu 1940...

Klęska Francji oraz oczekiwanie na wybuch wojny sowiecko-niemieckiej spowodowały porzucenie polsko-ukraińskich planów działań antysowieckich.         Do wzmożonej aktywności zachęcała Polaków wyraźna ewolucja stanowiska władz rumuńskich, które pod wrażeniem agresji sowieckiej na Finlandię, zaczęły z coraz większą obawą patrzeć na sowieckiego sąsiada. Rosnące zagrożenie ze strony ZSRR skłaniało stronę rumuńską do odnowienia kontaktów informacyjnych z Polakami i snucia projektów...

Nawiązane w latach 30. kontakty z niektórymi politykami ukraińskimi zaprocentowały na jesieni 1939 roku.          „Biuletyn Polsko-Ukraiński” – wydawany w latach 1932–1938 w Warszawie pod redakcją Włodzimierza Bączkowskiego – jednego z propagatorów ruchu prometejskiego - był niewątpliwie najważniejszą w II RP płaszczyzną intelektualnego zbliżenia narodów polskiego i ukraińskiego. Tylko na tej płaszczyźnie mogło następować uświadomienie zaró...

W końcu września 1938 roku Czechosłowacja zaakceptowała postanowienia konferencji monachijskiej.             Podpisanie 26 stycznia 1934 roku przez Polskę i Niemcy deklaracji o niestosowaniu przemocy nie sprawiło, iż czescy generałowie porzucili plany współpracy z Polską. W marcu 1934 roku szef kancelarii wojskowej prezydenta gen. Silvestr Blaha sporządził memoriał, w którym biorąc pod uwagę kształt państwa postulował poprawę stosunków z Warszawą. „W wyniku...

Czeskie elity polityczne w okresie międzywojennym nie chciały nawiązać współpracy z Polską.           W grudniu 1918 roku Tymczasowy Naczelnik Państwa Józef Piłsudski wysłał list do prezydenta Tomasza Masaryka z propozycję nawiązania bliskiej współpracy. „Wspólnota pochodzenia i kultury, -  pisał - bezpośrednie sąsiedztwo wskazują na konieczność przyjaznej współpracy między Polakami u Czecho-Słowakami. Z poczucia obopólnej sympatii narodzi się siła, kt...

Ludność polska po agresji sowieckiej nie tylko doświadczyła mordów, grabieży i gwałtów, ale spotkała się także z osławioną sowiecką „kulturą”.          Po przekroczeniu granicy większość oddziałów sowieckich egzystowała „w oparciu o zasoby miejscowe”, co lojalnie przyznawano w meldunkach i sprawozdaniach dla władz zwierzchnich. I tak np. dowódca 6 armii komkor Golikow przyznał, iż w toku operacji jego armia „zdobyła” 154 cetnarów suchar...

W grudniu 1939 roku szef RSHA Heydrich wszczął postępowanie przeciwko Alfredowi Hasselbergowi, dowódcy jednego z oddziałów, które dokonały we wrześniu 1939 roku pogromu przemyskich Żydów.         Mordy na obywatelach państwa polskiego popełnione w trakcie wojny polsko-niemieckiej w 1939 roku były pochodną wytycznych sformułowanych przez Hitlera 22 sierpnia 1939 roku na Obersalzbergu, w myśl których należało: „Zamknąć serca przed litością. Postępować brutalnie. (…)...

Wspólne naciski Mikołajczyka, rządu brytyjskiego oraz Stalina doprowadziły w końcu września 1944 roku do zdymisjonowania gen. Sosnkowskiego z funkcji Naczelnego Wodza.                     6 września „New York Times” w artykule E.C. Daniela opierając się na  komunikacie Reutera z poprzedniego dnia wskazał, iż „niewątpliwie, gdyby to tylko od nich [Brytyjczyków] zależało, gen. Sosnkowski znalazłby się juto bez zajęcia...

Żaden z uczestników tzw. puczu sierpniowego nie został skazany, a niektórzy z nich zasilili potem ekipę Jelcyna.            Członkowie Państwowego Komitetu Stanu Wyjątkowego nie planowali ataku na Biały Dom, gdzie mieściła się kwatera główna Jelcyna i innych przeciwników puczu.  Dlaczego członkowie Komitetu nie wydali rozkazów żołnierzom? Czy będąc całkowicie przekonani o poparciu Gorbaczowa, nie widzieli sensu szturmu na siedzibę władz Rosji?    ...