Godziemba's blog

Wileńscy Żydzi w olbrzymiej większości z radością powitali wejście sowieckich wojsk do Wilna we wrześniu 1939 roku.

 
      Spośród 200 tysięcy mieszkańców Wilna Polacy stanowili 66%, Żydzi 28%, Białorusini 5%, Rosjanie 4% a Litwini niespełna 1,5 %.
 
 
       Stosunki polsko-żydowskie układały się znacznie lepiej niż na innych terenach wschodnich województw II RP. Na Uniwersytecie Stefana Batorego nie wprowadzono w 1937 roku  – wzorem innych polskich uczelni – ograniczeń dla studentów żydowskich.
 
 

Po zajęciu ziem wschodnich II RP Sowieci niezwłocznie przystąpili do tworzenia własnych struktury władzy, rekrutując do nich Żydów, Białorusinów i Ukraińców.
 
      Proces ten wiązał się nie tylko z likwidacją dotychczasowych struktur państwowych, ale także z likwidacją dominującej pozycji społeczności polskiej na tych terenach. Miało to bezpośredni związek z planami włączenia zajętych terenów do Związku Sowieckiego.
 

Wrogi stosunek części ludności kresowej, w tym zwłaszcza żydowskiej, wobec państwa polskiego przybierał różne formy, między innymi zbrojnych wystąpień przeciw jednostkom Wojska Polskiego i polskim władzom państwowym.
 

Symbolem kolaboracji znacznej części żydowskich mieszkańców Kresów Wschodnich  z Armią Czerwoną były bramy powitalne, jakie stawiano niemalże w każdym mieście.
 

Dokonany we wrześniu 1939 roku rozbiór Polski stanowił przede wszystkim sukces Stalina.
 
       Po agresji sowieckiej na Polskę w 1939 roku rządy francuski i brytyjski zachowując poprawne stosunki z Moskwą pragnęły przede wszystkim nie dopuścić do  pogłębienia sojuszu niemiecko-sowieckiego. Z tej też przyczyny ambasadorzy obu państw wywierali w dniu 17 września 1939 roku nacisk na rząd RP, aby nie ogłaszał stanu wojny między Polską a ZSRS.
 

Od początku drugiej dekady września 1939 roku ukraińscy nacjonaliści rozpoczęli ataki na wycofujące się polskie oddziały.
 
 
         W kolejnych dniach zbrojne wystąpienia Ukraińców odnotowano niemal w każdym powiecie Małopolski Wschodniej. Przykładowo pod Jawornikiem Ruskim i Rzęsną Ruską k. Lubaczowa doszło do starć wojska z grupami uzbrojonych Ukraińców. O ich aktywności donoszono z Synowódzka (napad na pociąg), działali także w Podhorcach, Borysławiu, Truskawcu, Mraźnicy, Żukotynie, Uryczu  oraz w rejonie Mikołajów-Żydaczów.
 
 

Po wybuchu wojny polsko-niemieckiej w 1939 roku ukraińscy nacjonaliści rozpoczęli koncentrację swych oddziałów.
 
 

Na wiosnę 1939 roku doszło do wzrostu antypolskiej aktywności ukraińskich nacjonalistów.
 
      Jednym z istotnych czynników, który wpływał na negatywne nastawienie mniejszości ukraińskiej do II Rzeczypospolitej, była znaczna część duchowieństwa greckokatolickiego, które po włączeniu do Polski Galicji i Wołynia oraz uznaniu międzynarodowym wschodniej granicy Polski, wzywało do bojkotu wyborów, a nawet odmawiało odprawiania nabożeństw po tragicznej śmierci prezydenta RP Gabriela Narutowicza.
 

W agresji sowieckiej na Polskę we wrześniu 1939 roku wzięło udział ponad pół miliona czerwonoarmistów.
 

Po niemieckim ataku na Polskę także Stalin kończył przygotowania do agresji na swego zachodniego sąsiada.