Co jeszcze można było zrobić?

   Porządek w teczkach pracowniczych, tryb zatrudniania, zgłaszania do ZUS – wszelkie formalności związane z pracownikami spółki pochwalił nawet inspektor pracy (!), który przyszedł to sprawdzać po wypadku.  

Krótko, by nie zanudzać: kandydat do pracy na budowie (cieśla szalunkowy, pomocnik lub zbrojarz) najpierw był kierowany do lekarza medycyny pracy, jak nie było przeciwwskazań, podpisywał umowę o pracę, dostawał zakres obowiązków i przechodził szkolenie BHP.

Szkolenie prowadziła wyspecjalizowana firma, której obowiązkiem (w ramach zawartej umowy) było również okresowe i wyrywkowe wizytowanie budów, na których pracowali moi pracownicy.

   Muszę tu dodać, że po szkoleniu, które odbywało się w biurze spółki, wparowywałam do sali ja, jako zarządzająca firmą, aby wywrzeszczeć (inaczej nie mogę tego nazwać) dwie, w mojej ocenie, najważniejsze dla mnie zasady: 1. Nikt nie pracuje łamiąc zasady BHP! Nie ma pracy bez kasków, bez barierek lub uprzęży na wysokości! Nie i już. Jeśli ktokolwiek (z powodu oszczędności czy opóźnień) zmusza was do łamania przepisów BHP – natychmiast dzwonicie do mnie! Ja sobie poradzę. 2. Przypominałam, że pracownik nie pozostaje w godzinach nadliczbowych na budowie bez powiadomienia mnie o takiej konieczności i bez mojej zgody! To są decyzje, które skutkują kosztami finansowymi a takich decyzji nikt poza mną nie był władny podejmować. Nie był w prawie – że się tak wyrażę.
  Te dwa przypomnienia były przeze mnie również „wydane” w formie pisemnej i wisiały na ścianie każdego baraku na budowie. Wiedziałam bowiem, że robotnik budowlany (to zjawisko społeczne zostanie opisane w odrębnym rozdziale) zna Kodeks Pracy perfekcyjnie, ale tylko od strony swoich praw. Obowiązki dla niego nie istnieją.

To nie była wielka budowa: czterech zbrojarzy i trzech cieśli plus ich pomocnik, bo i inwestycja nie była wielka. Pracownicy zaczynali pracę o 7.00 rano, kończyli o 16.00, w połowie dnia mieli przerwę na posiłek.
Byli zakwaterowani kilka kilometrów od budowy i dojeżdżali do pracy czwórkami, w dwóch samochodach prywatnych. Kilka minut po 16.00 odjechała pierwsza czwórka, ale druga została. Był początek miesiąca, przyjechał kierownik wszystkich budów sporządzić przerób za poprzedni miesiąc (dokument ważniejszy niż sama faktura) i drugi samochód został uziemiony. Należał bowiem do szefa tej grupy a jego obecność przy sporządzeniu przerobu była niezbędna.

   Dziś jestem przekonana, że grupka pracowników, która pozostała (niejako przez przypadek) na budowie uznała samowolnie, że co będą siedzieć „po próżnicy” – dorobi się trochę nadgodzin przygotowując pracę na dzień następny mimo, że konieczność wykonania tych prac nie wynikała z niczego! Ani z harmonogramu, ani z zaplanowanego betonowania. Literalnie -  z niczego.

Dwóch robotników zostało na dole a trzeci, pomocnik cieśli, wszedł na wysokość 4,5 metra bez szelek, bez barierek, bez jakiegokolwiek zabezpieczenia. I bez mojej zgody na pozostanie na nadgodzinach (przypominam), bo żadnego śladu w billingach na kontakt ze mną w tym dniu nie ma. Dziękuję Bogu, że chociaż kask ochronny założył.

Dwóch na dole wciągało temu na górze po jednej płycie szalunkowej o wymiarach 1,2 m na 2,4 m. Jak widać – nie mówimy tu o elementach małych i ciężkich a o relatywnie lekkich i pozornie łatwych do uporządkowania, sporych, płaskich elementach. Poza tym pracownik u góry był sam. W każdej chwili, z wciąganą kolejną płytą mógł powiedzieć, żeby poczekali (skoro już ten proceder miał miejsce), bo on układa.
Tak też się nie stało. Piszę „też”, bo pracownik złamał przepisy BHP, moje przypomnienia i pracował po godzinach wbrew mojej woli.

Mimo, że był sam i nikt nie był w stanie go skutecznie popędzić, rzucał te płyty na siebie tak niechlujnie, że utworzony przez niego stos stanowił coś na kształt balansujących schodów. Jak łatwo przewidzieć – stos płyt stracił stabilność a przestraszony pracownik na górze …no właśnie: bojąc się zsuwających płyt zaczął skakać po nieukończonej konstrukcji szukając miejsca, by się odsunąć.

Jak zeznał jeden z jego kolegów, który obserwował to zachowanie z dołu: „Wysoki sądzie, cały problem w tym, że on spietrał. Gdyby nie spietrał i nie zaczął skakać, nic by się nie stało. Ale on spietrał”.

Wykonując któryś kolejny skok – facet nie trafił nogą w element, w który celował i spadł z wysokości 4,5 metra na beton. Powtórzę: dzięki Bogu, chociaż kask założył. Nie założył jednak uprzęży (szelek) i nie przypiął się do niczego. Wypadek miał miejsce o godz. 17.50, więc niemal dwie godziny po przewidzianym czasie pracy.

Wypadek został zakwalifikowany do ciężkich wypadków przy pracy. Pracownik przeleżał około dwóch tygodni w śpiączce farmakologicznej, ale wyszedł z tego, w sensie – przeżył, bo z pewnością doznał uszczerbku na zdrowiu.

Sąd I instancji uniewinnił tak inwestora jak i podwykonawcę (czyli mnie), ale że wypadek był ciężki, prokuratura wniosła apelację i osoby wcześniej uniewinnione zostały skazane, gdyż uznano je winnymi tego wypadku. Sprawa się ciągnie 9 (dziewiąty) rok.

   Najsmutniejsze dla mnie (jako pracodawcy) jest do dziś dnia poszukiwanie (dla samej siebie) odpowiedzi na pytanie: co jeszcze mogłam zrobić, by do tego wypadku nie doszło, skoro: badania miał, przeszkolenie BHP przeszedł, przeze mnie był odrębnie pouczany, szelki na budowie były i nie wolno mu było zostać na budowie po godzinach pracy bez mojej wiedzy.