Resocjalizacja

   Cóż. Istotnie, dotarło do mnie boleśnie (skucie kajdankami, cele, kraty, bluzgi, poniżanie przez niektóre oddziałowe, przez inne osadzone), że mimo osobistej tragedii przeżywanej w czasie, gdy zapadł wyrok – powinnam była zainteresować się losami tej sprawy. Mój błąd, za który zapłaciłam straszliwą cenę. Zapłacili też moi bliscy, których ta sytuacja przerosła.
   To, że nie jestem w stanie odpowiadać za drugiego człowieka, że nie mogę chodzić za każdym, zrozumiałam kilka minut po wypadku, tj. w sierpniu 2008 r. A poszanowania prawa i respektowania wyroków sądów uczyć się w ogóle nie musiałam, bo tak zostałam wychowana – pod warunkiem, że te wyroki znam. W rezultacie, nawet gdyby pobyt w więzieniu nie dotyczył mnie samej – sensowności tej kary więzienia nie widzę żadnej i nie rozumiem.
Tu się kończą rozważania o resocjalizacji przy czym warto zauważyć, że każdy jej punkt to moje własne, wcześniejsze przemyślenia. Piszę, bo uważam, że coś w tym systemie sprawiedliwości nie gra, a gdzieś w myślach dedykuję ten tekst ministrowi sprawiedliwości – kimkolwiek by był.
   Jako osoba nigdy w życiu nie karana, zostałam umieszczona w zakładzie karnym półotwartym, gdzie – i tu pierwszy szok – były również eRki. Początkowo sądziłam, że to oddział reanimacyjny (poważnie, tak właśnie myślałam), dopiero potem zrozumiałam, że chodzi o tzw. recydywy.
   Na łączną liczbę ok. 90 skazanych kobiet - około 25-35 odsiadywało wyroki za morderstwa, tzw. „głowę”, za zabójstwa, w tym ze szczególnym okrucieństwem. Poza tym skazane za kradzieże, za wyłudzenia „na wnuczkę” (najczęściej Romki), za wyłudzenia internetowe, za handel narkotykami, za zadymy na stadionach, a jakże, za znęcanie się nad zwierzętami, za alimenty (tak, kobiety też), za pogryzienie policjanta (nie żartuję), za wyłudzenia VAT, za jazdę po pijanemu…

W takie grono trafiłam na 5 miesięcy skazana nie za czyn, a za odpowiedzialność zawodową za wypadek przy pracy sprzed 12 lat, skazana 7 lat temu w zawieszeniu.   

   No i kilka szczegółów z efektów resocjalizacji, czyli jaką wiedzę pozyskałam podczas odsiadki.
   Dowiedziałam się, co to jest „słup”, skąd się go bierze, jak pozyskać dla niego dokumenty, jak potwierdzić zatrudnienie, gdy zadzwoni telefon z banku by wyłudzić pożyczkę, poznałam nazwy wszystkich dopalaczy i narkotyków oraz „jazdy” po nich, wiem jak o nie spytać, żeby nie spłoszyć sprzedawcy a jest się na głodzie, poznałam różne sposoby wyłudzeń przez Internet, wiem, na których portalach lepiej nie kupować (bardzo pożyteczna wiedza: np. na allegro kradną na potęgę), jak kraść w sklepie, żeby zminimalizować wpadkę (inaczej w perfumerii, inaczej w odzieżowym).
Nasłuchałam się też wielu kombinacji i planów skazanych kobiet, jak robić to, co przedtem, ale tym razem nie wpaść. Dowiedziałam się także, że stały, dobry kierowca taksówki to nie ten, który szybko i tanio dowiezie do domu po imprezie tylko taki, który wie, na który cichy parking zjechać, żeby się po drodze „bzyknąć”.
Dowiedziałam się, co to jest „czasówka z facetem zza blachy”, w ogóle nabyłam sporo wiedzy o więziennym slangu.
I wreszcie – nasłuchałam się wyzwisk i wulgaryzmów, o których nie wiedziałam, że takie są, a których znaczenia domyślałam się po kontekście. Nie zawsze mi się to udawało ze względu na stopień ich zagęszczenia w zdaniu, bo jak z frazy: „Kurwa, ja pierdolę, ale jebie w chuj!” wywnioskować, że wieje bardzo silny wiatr?
Innym „mankamentem” tychże bluzgów było ich stężenie. Nikt z nas święty nie jest i każdemu się zdarza, ale… Cela, jak wspominałam, była ośmioosobowa, klęło więc 7 skazanych. Łatwo więc zgadnąć, że żadne moje apele nie miałaby sensu, bo byłam w żałosnej mniejszości. Cztery z tej siódemki używały przekleństw tak, jakby od ilości bluzgów zależało ich życie.  Zdania typu: „Ja pierdolę, kurwa, nie zamierzam się, kurwa, tym wkurwiać” były na porządku dziennym. Czasem miałam chęć eksplodować.
   Zasadniczo oddziału pilnowały 4 stałe oddziałowe, głównie na zmianie nocnej pojawiali się (bo faceci ze służby więziennej również pilnowali oddziału żeńskiego) lub pojawiały się strażnicy jakby na dochodne. Z tych głównych 4 oddziałowych aż 50% (!!!) czyli dwie nadały ludzki wymiar mojemu pobytowi w więzieniu. Uważam więc, że miałam dużo szczęścia. Inna rzecz, że ich sympatia i ludzie podejście mogło wynikać z oglądu i obserwacji mnie jako skazanej: obie, niezależnie do siebie (bo się przecież mijały na zmianach) spytały na wstępie: „A co pani tu robi, do diabła?!”. Miałam niemały kłopot z odpowiedzią na to pytanie.
   Pozostałe dwie – szkoda gadać. Jakby toczyły między sobą rywalizację, która jest bardziej lubiana, więc dyżurka na ich zmianach była pełna donosicielek (kondonów – w slangu więziennym), każda z nich miała swoją armię „sprawozdawczyń” z tego, co się działo na oddziale wtedy,  gdy ich nie było. Konsekwencje tych donosów były często bolesne, bo się sypały wnioski karne z wpisem do akt, co rzutowało potem na opinię o osadzonej.
   Wiedzę o wyrokach osadzonych pozyskiwałam w miarę upływu czasu i nabierania do mnie zaufania, co nie było trudne, bo skazane w sali szybko się zorientowały, że właściwie z nikim nie rozmawiam, że najczęściej spędzam czas nad książką lub pisząc. Stąd moja wiedza o tym, która jakie przestępstwo popełniła. W palarni spotykałyśmy się w dość dużym zagęszczeniu i zdarzało się, że ocierałam się ramieniem o kobietę, o której wiedziałam, że zabiła człowieka. To jest nie do przejścia. To znaczy ja  wiem, że są ludzie, którzy mordują innych, ale wiem to z książek, z filmów, z prasy, z telewizji. Świadomość, że taka osoba stoi koło mnie przerosła moje możliwości ogarniania rzeczywistości.
   Podczas tych 5 miesięcy oddział przeżywał dwie próby samobójcze: jedna z osadzonych wypiła środek do czyszczenia sedesów a druga schowała się w rogu „spacerniaka” i podcięła sobie żyły. Z ulgą piszę, że obie zostały uratowane dzięki szybkiej interwencji pracowników służby więziennej.
   Inne trzy skazane, po ogłoszeniu pandemii, gdy na oddziale zainstalowano pojemniki ze środkiem do dezynfekcji rąk, który był na spirytusie – zdjęły go, zrobiły sobie drinki i spiły się jak parobki (pojemnik ok. 0,7 litra, jakieś 65-70% alkoholu). Nawet nie trzeba było na nie donosić, bo zachowywały się jak przystało na panie po spożyciu. Cofnięto nagrania monitoringu, ustalono winne, zdegradowano je i wywieziono „na zamek”. Gdzie dokładnie i co to takiego „zamek” nie wiem i jakoś nad tym nie ubolewam - w obliczu i tak sporej, smutnej wiedzy, którą mi wciśnięto siłą, a która dotyczyła rzeczywistości, o której nie miałam pojęcia, że stanie się kiedyś moim udziałem.