"Twarze Ich widzę, gdy mijam zakłady karne"

Kolega Ojca, nieujawniony, osiadły w pobliżu niemal dziewiczych bałtyckich plaż. Spędziłem tam z Rodzicami jedne czy drugie wakacje. Razem walczyli na Nowogródczyźnie, szturmowali Wilno, a uchodząc z Puszczy Rudnickiej, rozdzielili się, Zygmunt - "Dowejko" - trafił do oddziału "Wiktora" - "Szumnego". Przeżył. Dawniej dopytywany zbywał mnie. Był gotów po wielu latach, ja jednak nie zdążyłem. Smak prawdziwego wędzonego łososia oraz piękno ziem i wód Pobrzeża Słowińskiego - nieodmiennie będę łączyć z tą postacią. 

To znany Ojcu człowiek, spotkany podczas spaceru po gomułkowskim Wrocławiu. Kupił mi pistolecik Ojciec nigdy tego nie zrobił, ale wtedy nawet nie zauważyłem by oponował.

To ten jeden czy drugi pan, u którego zatrzymywaliśmy się przejazdem, będąc z Ojcem, czy to w Warszawie czy w innym Morągu. To człowiek, który nas kiedyś, dokądś podwoził.

To Pan Andrzej - zjeździłem z Nim cały Dolny Śląsk. Żołnierz AK na Wileńszczyźnie, więzień Kaługi, po wypuszczeniu do Polski aktywny w konspiracyjnej siatce WiN. Oprócz pamięci zachowałem Go na kilku wspólnych zdjęciach. Pochowany tuż obok osobowickiego pola śmierci, a miał wszelkie dane zostać zagrzebanym w jego centrum - na dodatek był "właściwy terytorialnie" - dostał "czapę" od WSR we Wrocławiu. O łaskę ubiegała się maleńka córeczka, podniesiona znienacka 1 maja do trybuny z Bierutem. W rączce trzymała błagalny list od Matki. Towarzysz Tomasz dostrzegł, kazał dopuścić i pogłaskał. Pan Andrzej już tylko 8 miesięcy przesiedział w celi śmierci - ułaskawiony z jakiegoś klucza, nie z dobrego serca..

To kolega Ojca, który zatrzymywał się u nas po drodze, jadąc z Łap do któregoś z dolnośląskich sanatoriów, więziony w związku z „Huzarem”.

Zmarły niedawno "Olcha" - kolega z oddziału, z którego rodziną w dzieciństwie spędzaliśmy, niemal zawsze, drugi dzień świąt.

To był też ten wachlarz kartek świątecznych wysyłanych i otrzymywanych, a i spora część tłumu na pogrzebie Ojca.

To te łapane w pół zdania wypowiedzi, gesty, zasłyszane wycinki wspomnień – zdarzeń i ludzi. Przypadkowe spotkania, zapamiętane niektóre nazwiska, cechy, pseudonimy.

Tylko o nielicznych wiedziałem wówczas, na bieżąco, skąd się wzięli, kim byli. Po latach miałem się dowiedzieć, że widywani: Pan Zbyszek, Pan Albert, dr L., drugi Pan Andrzej, Mąż Pani Marty (teraz wiem, że Antoni), Pan Leonard i ten pierwszy, i drugi, Wujek Janek, Pan Stanisław i wielu innych - to  długi łańcuch ludzi "połączonych myślą prostą - żeby Polska ..."  .

Ta Pani - przywitaj się - to jest właśnie "Zemsta". Ten Pan ..., aaaaa - to "Mucha".

Trochę drobnych reliktów: partyzancki skórzany pas, który niechcący zniszczyłem jako młokos, srebrny sygnet dowódcy oddz. WiN z orzełkiem na biało-czerwonym tle, który przepadł przy którejś z licznych przeprowadzek, ocalały orzełek na czapkę, protokół rewizji i chyba jednak bezpowrotnie stracone mapy sztabowe ... , a zwłaszcza tych kilkanaście zdjęć - na większości z nich chłopcy z oddziału "P-8" - ci co wtedy zginęli:

Zmarł w 1979r. Choć nie dożył karnawału „S” 1980/81, to doczekał wyboru Jana Pawła II. Na szpitalnym łożu śmierci, pomimo ogromnych trudności, łapczywie chłonął moje relacje z entuzjastycznego przyjęcia Ojca Świętego przez Polaków. Nie miał wątpliwości - uznał, że nadchodzi wolna Polska.