Wielkie Księstwo Litewskie w pamięci Narodu

Wielkie Księstwo Litewskiego było integralną częścią I Rzeczypospolitej formalnie od unii lubelskiej z 1569 roku. Konstytucja 3 Maja znosiła nawet formalną odrębność WKL w ramach Rzeczypospolitej. Oczywiście odrębności kulturowe istniały nadal, ale faktem też jest, że związek Korony i Litwy zapoczątkowany w czasach Jagiełły unią w Krewie w 1385 roku doprowadził do wytworzenia się rzeczywistej wspólnoty kulturowej i tożsamościowej obu krajów i narodów. Właściwie trzech narodów bo trzeba pamiętać również o Rusinach, siłą oddziaływania swej kultury górowali nad Litwinami. Konsekwentnie zatem przywrócenie niepodległości po latach zaborów winno restytuować również i tę część naszej Ojczyzny. Zamiast jednak mówić o Wielkim Księstwie Litewskim daliśmy sobie narzucić termin Ziemie Zabrane a potem Kresy Wschodnie.

Przeważająca część Wielkiego Księstwa Litewskiego i ziem ruskich Rzeczypospolitej dostała się pod panowanie Moskwy w wyniku rozbiorów i zmian po wojnach napoleońskich. Używając języka biologicznego, stwierdzić można, że Rosja te ziemie połknęła, ale ich nie zdołała strawić. Rosja podjęła działania zmierzające do rozbicia wspólnoty powstałej w czasach I Rzeczypospolitej. W tym celu zniszczono Cerkiew unicką i przy pomocy prawosławia dość systematycznie wbijano klin między ludność białoruską a polską, niszcząc przy tym przejawy kultury polskiej. Mimo ponad wiekowego panowania Kremla na tych terenach wciąż żywa była pamięć i tęsknota do Korony Królestwa Polskiego. Pierwsza wojna światowa zachwiała potęgą Rosji i dała nadzieję ludności tych ziem na zrzucenie rosyjskiego jarzma i wskrzeszenie Polski. Pięknie nadzieje te opisuje Florian Czarnyszewicz w znakomitej powieści pt. „Nadberezyńcy”.

Józef Piłsudski 22 kwietnia 1919 roku wydał odezwę właśnie do mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego wzywając do wysiłku celem zrzucenia jarzma moskiewskiego. Wiązało się to ściśle z jego koncepcją federacyjną, która zakładała utworzenie federacji Polski z Litwą i Białorusią. Silne dążenie Rusinów do niepodległości wykluczały federację z Polską,ale Ukraina z uwagi na zagrożenie ze strony Rosji, które znakomicie rozumiał J. Piłsudski znakomicie nadawała się na sojusznika Polski. Na przeszkodzie realizacji koncepcji federacyjnej obok przeciwdziałania Rosji Sowieckiej i stanowiska Wielkiej Brytanii stanęła również polityka obozu narodowego, który dążył by odrodzona Polska była państwem w miarę możliwości jednolitym pod względem etnicznym.

Paradoksalnie zatem program endecji w kwestii granicy wschodniej sprzyjał Kremlowi. Wyrzucał on bowiem społeczność białoruską ze strefy zainteresowania polityki polskiej co faktycznie oznaczało wepchnięcie jej w paszczę bolszewizmu. Przemieszanie społeczności polskich i białoruskich powodowało również, że niemożliwym było wytyczenie granicy w taki sposób by ludność polska znalazła się w odrodzonej Polsce przy zachowaniu jednocześnie warunku stawianego przez Romana Dmowskiego by na przyłączonych terenach dominował żywioł polski zdolny do zasymilowania mniejszości narodowych. Pogodzono się zatem, że należy oddać pod panowanie moskiewskie Białorusinów, którzy nigdy o to się nie prosili a propaganda PRL-u przypieczętowała ten fakt o rzekomej bliskości kulturowej tego narodu z Moskwą.

Przyjmując cynicznie endecki punkt widzenia, że granice Polski mogą sięgać tak daleko na wschodzie jak daleko dominuje żywioł Polski, na polecenie Stalina NKWD zamordowało w latach 1937 -1938 111 091 Polaków zamieszkujących dotąd tereny Rzeczypospolitej pozostawione w granicach Związku Sowieckiego.

http://www.fronda.pl/a/prof-andrzej-nowak-jako-narod-musimy-pamietac-o-o...

Następnie już w czasie II wojny światowej Kreml dokonał kolejnej fali eksterminacji ludności polskiej na zajętej części Rzeczypospolitej wywożąc na Syberię setki tysięcy Polaków w warunkach urągających człowieczeństwu. Uznanych za wyjątkowo niebezpiecznych dla władzy sowieckiej mordowano w niezliczonych miejscach kaźni, których symbolem jedynie stał się Katyń. Swoistym „ukoronowaniem” akcji likwidacji Wielkiego Księstwa Litewskiego była tzw. „repatriacja” Polaków po 1945 roku. Pamiętajmy, że w rzeczywistości było to wypędzenie ze swych domów i miejscowości znacznej części narodu, który jako pierwszy stawił czoło agresorom II wojny światowej.

Zostaliśmy zatem pozbawieni fizycznie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dla władców Kremla to było za mało. Potrzebne było jeszcze głośne wyrzeczenie się przez naród pamięci o tej części Rzeczypospolitej. I tu było miejsce na działanie propagandy PRL, która dość skuteczny sposób przez przemilczenie i pospolite kłamstwa wyrzuciła z pamięci znacznej części społeczeństwa fakt utraty Wielkiego Księstwa Litewskiego. Czynią to nadal synowie i wnukowie utrwalaczy władzy sowieckiej nad Polską usiłując zdegradować polską kulturę, usiłując uczynić z niej powód wstydu „nowoczesnego Polaka”. Mimo formalnego uchylenia kurateli Kremla nad Polską nadal w przestrzeni publicznej funkcjonuje zafałszowana historia i systematycznie wylewa się całe kubły nieczystości na tych, którym Naród winien pamięć i najwyższe uznanie.

Rodzi się pytanie jak pogodzić pamięć o utraconej wschodniej części Rzeczypospolitej z dobrymi relacjami z Litwą, Ukrainą czy Białorusią. Otóż wszystkie te państwa wyrosły z tradycji I Rzeczypospolitej i są nieustannie poddawane oddziaływaniu propagandy moskiewskiej by ten fakt wykorzenić z przekonania tych narodów i wbić w ich przekonanie, że to właśnie Polska jest dla nich największym zagrożeniem. Odmiana takiej propagandy kierowana jest również pod naszym adresem czego efektem są przykładowo postawy, które pamięć o wschodniej części Rzeczypospolitej łączą z wysuwaniem roszczeń terytorialnych wobec sąsiadów lub wręcz grożeniem im wojną. Musimy sobie zdawać sprawę z faktu, że od czasów Iwana III Srogiego (1462-1505) trwa ekspansja Moskwy na Zachód przybierając różne hasła i z różnym natężeniem uzależnionym od stosunku sił. Propaganda zaś była i jest jej nieodłącznym elementem.

Rosja w XXI wieku pozornie jest światowym mocarstwem, ale pozycję tę uzasadnia jedynie posiadany przez nią arsenał jądrowy. Potencjał ekonomiczny plasuje Moskwę w rzędzie średnich państw europejskich. W rzeczywistości najbardziej niebezpieczną bronią Kremla jest właśnie propaganda. Stąd jeśli mamy aspiracje by utrzymać swą niepodległość musimy utrwalić w społeczeństwie przywiązanie do własnego dziedzictwa narodowego i należycie ten dorobek wyeksponować. Wówczas będziemy mogli skutecznie neutralizować propagandę Moskwy i odbudować wspólnotę z Litwą, Białorusią i Ukrainą.

Fot. http://www.bikop.eu/dlibra/docmetadata?id=1150&from=publication