Jakie mamy szanse?

„Szukajcie przyjaciół” - ta fundamentalna zasada skautingu sformułowana przez lorda Baden-Powella obowiązuje we wszystkich dziedzinach. Także w dyplomacji, która w Polsce tradycyjnie robiona jest przez amatorów, bo tzw. specjaliści siedzą w kieszeni obcego mocarstwa. Jako amator zatem postaram się przedstawić mój „stan świadomości” o przeciwnikach, sojusznikach i konkurentach Polski.

Z góry zaznaczam, że na dyplomacji się nie znam i moje refleksje oparte są raczej o ogólną orientację historyczną, niż o rzetelną wiedzę na temat sytuacji teraźniejszej. Niemniej jednak trzeba pamiętać, że w sytuacji zaostrzających się konfliktów międzynarodowych, tradycje dyplomatyczne nieoczekiwanie okazują się mieć większe znaczenie, niż zwariowane koncepcje intelektualistów (takie choćby, jak Zjednoczona Europa). Mam nadzieję, że brać blogerska zechce skorygować moje mniemania i przypuszczenia lub dołożyć swoje „trzy grosze”, a może w ten sposób powstanie nasz wspólny stan świadomości i program ratowania Polski w skali międzynarodowej.

Przeciwnicy

Od przeciwników zacząć najłatwiej, bo są najbardziej wyraziści. Jest to mianowicie „wielka czwórka”, lub – jak chcą niektórzy - „wielka piątka”. Wielka czwórka tradycyjnie zainteresowana jest w tym, aby Polska w najgorszym dla nich wariancie nigdy nie wyrosła ponad przeciętność. Wariant dla nich najlepszy: Polski nie ma. Stopień wrogości krajów „wielkiej czwórki” oznaczam w skali 1-3, gdzie „3” oznacza najwyższy stopień wrogości. A zatem:

1. Rosja z Białorusią, Kazachstanem i Armenią – stopień wrogości: 3;

2. Niemcy – stopień wrogości: 3;

3. Francja – stopień wrogości 2. Tu gwoli wyjaśnienia: Francja tradycyjnie prowadzi politykę prorosyjską; jeden raz w historii – za Napoleona – Francja zmieniła swoją politykę, ale wtedy było już za późno, a koszty tej zmiany były zbyt wysokie. Tradycyjnie „dobre” relacje Polski z Francją polegają na nieporozumieniu ze strony Polaków.

4. Anglia – stopień wrogości 1. Tu znów wyjaśniam, że to długa tradycja dyplomatyczna, bo już I RP była w obozie katolickim, a Anglia – w protestanckim. O postawie Churchilla nie muszę wspominać. Gówniany sojusznik.

5. żydowscy Rosjanie w Izraelu – stopień wrogości: 3.

Oprócz przeciwników większych, mamy też przeciwników pomniejszych, rozmaitych karzełkowatych etno-nacjonalistów takich jak Czesi, Słowacy, Bułgarzy czy Serbowie. W obozie wroga jest też zapewne Grecja. Za Berlusconiego również Włochy sprzymierzone były z Rosją. Tradycyjnie dobre stosunki z Rosją ma też od wieków Dania.

Sojusznicy (potencjalni)

Z sojusznikami mamy najwiekszy kłopot, bo jak wynika z różnych doświadczeń historycznych i współczesnych, nie umiemy ich prawidłowo rozpoznać, a ewentualne konflikty interesów są przez nas (i naszych sojuszników) wyolbrzymiane. Musimy wspólnie oduczyć się myślenia w kategoriach sojusznik = bliski krewny. Tak nie jest, sojusznik to raczej partner w interesach, a nie przyjaciel „na śmierć i życie”. Pozyskanie sojusznika nie jest rzeczą łatwą i należy ich rozumieć jako sojuszników jedynie potencjalnych.

Jeden jest tylko potencjalny sojusznik, który nie ma wobec Polski żadnych kompleksów, ale też nie bardzo ma pomysł jak wobec Polski postępować, bo Polska pod rządami postkomunistów stale dryfuje w stronę Moskwy. Mam na myśli oczywiście Stany Zjednoczone. Wydaje mi się – wyprowadźcie mnie z błędu, jeśli się mylę – że Stany Zjednoczone stale poszukują w Europie kontynentalnej partnera, któremu mogłyby powierzyć rolę swojego ambasadora. Najlepszy partner dla USA byłby słabszy od Niemiec, bardziej europejski, niż Turcja i położony mniej więcej centralnie z flanką wysuniętą na wschód. Po katastrofie smoleńskiej Polska wydaje się o wiele za słaba do tej roli, więc wzrok USA prędzej czy później padnie na Ukrainę – o ile tylko opór ukraińskiej armii okaże się skuteczny, a USA wystarczająco silne, aby prowadzić politykę na całym globie.

Drugim ewidentnym potencjalnym sojusznikiem Polski mogłyby być komunistyczne Chiny, jako stała alternatywa dla USA. Pytanie, które mnie jednak dręczy brzmi następująco: czy Chiny gotowe są wspierać Polskę rządzoną przez postkomunistów, czy Polskę niepodległą? Inaczej mówiąc: czy Chiny widzą nas jako sojusznika tylko w obozie mongolskim (w roli przeciwwagi dla Rosji), czy także w obozie zachodnim? Przykład inwestycji chińskich na Białorusi pokazuje, że przejście Polski do obozu zachodniego niekoniecznie byłoby przez Chiny mile widziane. Z drugiej strony uniezależnienie się Polski od Rosji i Niemiec być może skłoniłoby Chiny do większego zaangażowania w Europie Środkowej.

Trzecim najbardziej oczywistym potencjalnym sojusznikiem Polski jest Szwecja oraz inne kraje bałtyckie, z wyjątkiem Danii. Są one tradycyjnie antyrosyjskie. Wkład Polski w tworzenie sojuszu bałtyckiego musiałby polegać na tym, aby Polska nie odwracała się od morza i odbudowała marynarkę wojenną, ze szczególnym uwzględnieniem łodzi podwodnych (z bronią pokojową na pokładzie). Powinny też istnieć plany przerzutu wojsk szwedzkich do Polski i wojsk polskich do Szwecji (i innych krajów bałtyckich) w sytuacji lokalnego konfliktu zbrojnego podobnego do wojny na Donbasie.

Czwartym oczywistym potencjalnym sojusznikiem Polski jest Turcja. Jak pokazała historia, sojusznik zdradliwy, bizantyjski, bardziej podobny do „przyjaznego przeciwnika”, ale niewątpliwie antyrosyjski. Historycznie rzecz biorąc Rosja i Turcja konkurowały w tej samej dziedzinie: to znaczy kto stworzy lepszą kopię Bizancjum. Rosja okazała się w tym lepsza, ale nic straconego – historia jeszcze sie nie skończyła... Do dobrych tradycji można jeszcze powrócić...

To jest chyba ta – jesli tak można nazwać - „wielka czwórka” potencjalnych sojuszników Polski. Oprócz nich są inne kraje, potencjalnie użyteczne, jak choćby Norwegia, Holandia, Irlandia, Hiszpania, Rumunia czy nawet Izrael.

Konkurenci lub sojusznicy

Do trzeciej grupy należą tylko dwa państwa, a mianowicie Węgry i Ukraina. Sądzę, że kraje te będą z nami konkurować w rywalizacji o dobre relacje z Chinami, USA i Izraelem. Niewykluczone, że nasze szanse się zwiększą, gdy połączymy siły. Sama Ukraina jest za słaba intelektualnie w roli partnera USA; Polska ma wiekszy potencjał, ale jest bezwolna. Węgry to kraik mały, ale na doczepkę może bardzo zyskać na znaczeniu.

Na obrazku widzimy mój stan świadomości o szansach i zagrożeniach Polski w Europie. Być może warto się nad nim chwilę zadumać i gruntownie skrytykowac, a może nawet obalić...

Jakub Brodacki