Antysowiecki ruch oporu w krajach bałtyckich jest jednym z najbardziej niedocenianych konfliktów dwudziestego wieku.
Przejęcie krajów bałtyckich przez Sowietów po II wojnie światowej napotkało na zbrojny opór. W większości wypadków był to spontaniczny wyraz powszechnego gniewu, który szybko stłumiono. Czasami jednak opór przybierał bardziej zorganizowane formy.
Próba utworzenia po I wojnie światowej państwa ukraińskiego skończyła się porażką.
Upadek państwa hetmana Skoropadskiego i wycofanie się wojsk niemieckich z Ukrainy rozpętało anarchię, której władze Ukraińskiej Republiki Ludowej nie umiały opanować. Krajem nie rządził nikt. Walczyli wszyscy ze wszystkimi. Jednym ze skutków tej anarchii były pogromy i masakry ludności żydowskiej, spośród których najbardziej znana stała się masakra żydowskich mieszkańców Płoskirowa.
Ogłoszenie w końcu listopada 1917 roku niepodległości przez Ukrainę skłoniło bolszewików do agresji na nowo powstałe państwo.
17 marca 1917 roku, kilkanaście dni po abdykacji cara Mikołaja II, Ukraińcy powołali organ autonomicznej władzy – Ukraińską Centralną Radę, zdominowaną przez przedstawicieli lewicowych ugrupowań, która wydała szereg uniwersałów, dotyczących organizacji autonomicznego rządu.