Historia

W poprzedniej części zatrzymaliśmy się wspólnie z czytelnikami na Iwanie Groźnym i Stefanie Batorym, a to nieprzypadkowo, bo fakt faktem, że żaden z królów naszych nie był chory na umyśle, natomiast u carów choroby umysłowe nie należały do rzadkości. Ustrój naszej Rzeczypospolitej oddzielał władzę świecką od duchownej, dzięki czemu ograniczano dostęp do władzy (krótko mówiąc) wariatom. Nie twierdzę oczywiście, że każdy duchowny lub zakonnik był chory umysłowo – wręcz przeciwnie, sądzę,...

O religii pisać jest trudno – zawsze można kogoś obrazić. Szalone macice atakują polskie kościoły, a naćpana hołota atakuje polskich żołnierzy. Zatem na ruszt bierzemy pierwociny religijności, czyli szamanizm. Notatki i przemyślenia po lekturze książki Aleksandra Nawrockiego pt. Szamanizm i Węgrzy. Od razu chcę zastrzec, że o Węgrach nie ma tam prawie wcale, natomiast jest sporo o ludach ugryjskich i w ogóle azjatyckich, o ich historii, a najciekawsze są rozważania o szamanach. Od razu rzuca się w oczy kluczowa sprawa: w...

Wiecie Państwo, kto wymyślił bary szybkiej obsługi, popularnie zwane fast foods? Otóż wymyślili Rzymianie, nie kto inny. Przepis na pierwszego hamburgera znajdujemy już, w bardzo wtedy popularnej, książce kucharskiej Apiciusa (nazywanej tak od domniemanego autora, Marka Gawiusza Apicjusza*), pochodzącej z I wieku n.e. Jednym słowem - cesarski wynalazek. „O sztuce kucharskiej ksiąg 10” (De re coquinaria libri X) oferowała zadziwiająco szeroki asortyment. Od potraw dla smakoszów, po proste i łatwe w...

W 1885 roku król Leopold II uzyskał międzynarodowe uznanie dla swej prywatnej kolonii – Konga.         15 listopada 1884 roku przedstawiciele europejskich potęg zebrali się w rezydencji Bismarcka przy Wilhelmstrasse w celu rozwiązania kwestii spornych na terenie Afryki.          W trakcie konferencji król Belgii Leopold II starał się uzyskać potwierdzenie swoich praw do Konga.           Jego Międzynarodowe...

Dla gen. Studenta operacja „Merkury” (desant na Kretę) była spełnieniem marzeń o wielkim, samodzielnym desancie całego korpusu.              Jednakże XI KL został zredukowany o 22 DPD, która została  oddelegowana do osłony strategicznie ważnych pól naftowych w rejonie rumuńskiego Ploeszti. W zamian gen Studentowi oddano pod rozkazy 5 Dywizję Strzelców Górskich gen. Juliusa Ringla oraz dodatkowo 141 pułk strzelców górskich...

Po 1945 roku Wanda Wasilewska pozostała w Związku Sowieckim, a Róża Thun po raz kolejny może zostać wybrana do PE, gdzie będzie dbała o interesy Unii Europejskiej.           W styczniu 1944 roku został usunięty z wojska Sokorskiego, zastępca Berlinga do spraw polityczno-wychowawczych, który zamieścił w organie prasowym 1. Dywizji WP  notatkę, w której wykorzystując prywatną wypowiedź Korniejczuka, zapowiadającą możliwość włączenia Lwowa w granice przyszłego państwa polskiego. Za...

Czy Róża Thun podąża śladami Wandy Wasilewskiej?         Obie pochodziły z dobrych rodzin, zasłużonych dla Polski, obie nie były zbyt inteligentne, obie posiadały trudną urodę, obie oddały swoją duszę świeckiemu bożkowi.          Dla Wasilewskiej bogiem został komunizm moskiewskiego obrządku, w zespoleniu z którym osiągnęła pełne szczęście. Dla Thun bogiem został europeizm brukselskiego obrządku, któremu oddała wszystkie swoje siły..    ...

Wojna pisze najdziwniejsze scenariusze. To zamek Itter. Po anschlussie Austrii przez Niemcy w 1938 roku przeszedł w ręce SS i został przyłączony do kompleksu obozu koncentracyjnego w Dachau. Podczas wojny służył za obóz jeniecki dla VIP-ów, zostali w nim osadzeni między innymi byli premierzy Francji Édouard Daladier i Paul Reynaud, jak też wojskowi: Maxime Weygand i Maurice Gamelin. O ile ich Niemcy traktowali przyzwoicie, o tyle pomieszkująca w przytulonych do zamku barakach więźniowie...

Notatki na marginesie książki Maurycego Horna (Walka chłopów czerwonoruskich z wyzyskiem feudalnym w latach 1600-1648, cz. 2, Opole 1976) Jesteśmy narodem chłopskim. Historię Polski piszą obecnie w większości potomkowie synów chłopskich, którzy przechowali w pamięci opowieści o wyjątkowej niedoli ludu polskiego w wieku XIX, gdy wieś była ponad miarę przeludniona, biedna i zacofana. Na dodatek część historyków szlacheckich XIX wieku dążąc do uobywatelnienia chłopów i włączenia ich do walki o Niepodległość...

Do kolejnej dużej fali paniki wojennej doszło w PRL w 1962 roku            O ile latem 1961 roku prawdopodobieństwo przekształcenia się zimnej wojny w gorącą było umiarkowane to inaczej rzecz się miała w pierwszych dniach października 1962 roku, gdy sowieckie okręty w ramach operacji „Anadir” dotarły na Kubę. Na ich pokładzie znajdowały się 164 ładunki jądrowe.             Prezydent John Kennedy w wygłoszonym 22 października przemó...

W PRL-u  wielokrotnie pojawiały się pogłoski o rychłym wybuchu wojny.              Pierwsza fala pogłosek o zbliżającym się wybuchu trzeciej wojny pojawiła się w marcu 1945 roku. Jej pojawienie się można wiązać z doniesieniami o postanowieniach konferencji w Jałcie. Kultywowanie.  myśli o rychłej wojnie zachodnich sojuszników ze Związkiem Sowieckim niosło ze sobą nadzieję, że decyzje mocarstw w kwestii granic Polski są nieostateczne.      ...

 W Związku Sowieckim nigdy nie rozwiązano problemu opakowań.           Opakowań wszędzie brakowało. Wiele artykułów spożywczych było sprzedawanych bez opakowania, na wagę, tak więc kwestia w czym je nieść ze sklepu, musiała być rozwiązana przez klientów.             Na przykład śmietana była rozlewana. Tak więc w gospodarstwie domowym zawsze powinno być naczynie (zazwyczaj słoik z gwintowaną zakrętką) przystosowane do jej transportu....

Ideologiem nowej sowieckiej kuchni został lekarz dietetyk, profesor Manuel Isaakowicz Pewzner, który w kierowanym przez siebie Instytucie Żywienia, wypracowywał naukowe podwaliny „gastronomii socjalistycznej”.         Pewzner przekonywał, że burżuazyjni kucharze dążą do zaspokojenia „kapryśnych gustów konsumenta burżuazyjnego, przydając potrawom oryginalny wygląd i smak, i w tym celu nadużywają najprzeróżniejszych przypraw, przypraw korzennych i tym podobnych”. Sam...

We wrześniu 1996 roku zakończył proces likwidacji budowy elektrowni jądrowej w Żarnowcu            Po decyzji o zaniechaniu budowy elektrowni w Żarnowcu– minister Syryjczyk został zobowiązany do wyznaczenia likwidatora, który miał sprzedać do 31 grudnia 1992 roku wszystko, co tylko się da. Wszystkie długi – niespłacone kredyty czy zaległości wobec firm miało pokryć państwo.         Oficjalnie likwidacja zaczęła się 1 marca 1991 roku. Miała potrwać...

Z powodu braku wystarczającej liczby pracowników, fatalnej organizacji pracy oraz złej jakości dostarczanych materiałów budowa elektrowni jądrowej w Żarnowcu stale się opóźniała.         Wkrótce pod decyzji Jaruzelskiego wydano pozwolenie na prace ziemne, a w kwietniu 1982 roku na teren budowy wjechały pierwsze spychacze.                  W połowie lat 80. znad jeziora zaczęły wyłaniać się wielkie bloki...

Dopiero w połowie lat 60. zauważono problem nadwagi wśród Polaków         Czas wojny sprawił, że smukła sylwetka zaczęła kojarzyć się bardziej z  „obozowym muzułmaninem niż z  modną i  wysportowaną przedwojenną chłopczycą”. W  latach 1946 – 1947 pisma kobiece lansowały pełne kształty, kobieta nie mogła przypominać „szkieletowatej deski do prasowania” . „Kobieta Dzisiejsza” pisała: „Głodnych i wychudzonych postaci mieliśmy już...

Władze komunistyczne starały się zdezawuować religijny charakter Świąt Wielkanocnych         Peerelowskie władze sprowadzając obchodzenie Świąt Wielkanocnych do jedzenia, świadomie „zapominały”, że świąteczne jadło może być symbolem i  nośnikiem „wartości religijnych, narodowych, rodzinnych, wartości związanych z  tradycją i  tożsamością kulturalną”, że malowane jajka są znakiem Zmartwychwstania.         Władze PRL-u władze starały się...

Dla wielu pamiętających komunizm historię PRL-u streścić można w trzech słowach: „mięsa nie ma”.         Po wojnie władze komunistyczne deklarowały, że w  nowym ustroju mięso stanie się  dostępne dla zwykłych ludzi pracy. I  w pewnym sensie dotrzymały obietnic, z tym że robotnicy najczęściej jadali je pod postacią pasztetowej, kaszanki albo salcesonu.        Przez cały okres PRL-u mięso było synonimem zamożności i dostatku, a  wraz ze...

W PRL, a szczególnie w latach 1949-1956 władze komunistyczne dążyły do ukształtowania nawyków żywieniowych Polaków.        Państwo totalitarne za pomocą siły i  perswazji kształtuje postawy jednostek, starając się przy tym objąć wszystkie dziedziny ich życia – od wierzeń religijnych po stosunek do własnego ciała. W  zakres tych działań wchodzi również wpływ na sposób odżywiania się społeczeństwa, czyli tzw. polityka wyżywienia, której celem jest kształtowanie...

W czasie okupacji niemieckiej pomysłowość polskich gospodyń stała się legendarna.        Halina Bielińska i Maria Krüger, autorki okupacyjnego poradnika dla pań domu zatytułowanego „Nie wyrzucaj pieniędzy za okno” radząc co  stosować jako produkty zastępcze, podkreślały, iż „ wynalazczość gospodyni w tym zakresie bywa nieraz nadzwyczajna. Potrzeba jest matką wynalazków i naprowadza na zupełnie niezwykłe pomysły”.        O konkretnych przykładach...

Nieoficjalny obieg towarów deficytowych rozwinął się niemal natychmiast po zajęciu Polski przez wojska niemieckie.         Areną transakcji czarnorynkowych były targowiska, ulice, place i lokale gastronomiczne. Nielegalnie można było sprzedać i kupić wszystko. Wystarczyło znaleźć odpowiednio zmotywowanego nabywcę albo dobrze zaopatrzonego handlarza. Mimo niemieckich zakazów zawsze trafiali się ludzie gotowi zaryzykować.         Polacy, Niemcy, volksdeutsche, Żydzi,...

W czasie okupacji Niemcy z pełną premedytacją chcieli zagłodzić wszystkich mieszkańców Generalnego Gubernatorstwa.          Już 13 listopada 1939 roku Niemcy wprowadzili w Krakowie stolicy Generalnego Gubernatorstwa kartki na cukier, a trzy tygodnie później także na chleb. W Warszawie system kartkowy uruchomiono dopiero 15 grudnia.          Kartki były przeznaczone dla osób o potwierdzonym zatrudnieniu i dla ich rodzin. Osoby niezdolne do pracy...

Po przeforsowaniu ustawy o pełnomocnictwach NSDAP przejęła pełną władzę w Niemczech.              Po zwycięstwie wyborczym w marcu 1933 roku NSDAP zorganizowała olbrzymią manifestację. „Byliśmy upojeni entuzjazmem, oślepieni światłem pochodni tuż przed naszymi twarzami i zawsze w ich mgle, jak w słodkim obłoku kadzidła” – napisała w dzienniku Luise Solmitz.               Widzowie stojący na skraju trasy...

Narodowi socjaliści dbali o dobre samopoczucie niemieckich robotników.              Konkurencyjna walka o niemieckich robotników zmusiła wiele firm do podniesienie zarobków, co sprzeciwiało się podstawowym kanonom narodowo-socjalistycznej ekonomii. Aby temu zapobiec, Göring polecił pełnomocnikom do spraw zatrudnienia ustalać od lata roku 1938 raczej maksymalną - niż, jak dotąd, minimalną - płacę w niektórych gałęziach przemysłu.      ...