Rewolucje w Średniowieczu I

Jednym z mężczyzn którzy w znaczący czyli rewolucyjny sposób odcisnął swoje piętno na Średniowieczu był św. Benedykt. Najstarszy katolicki zakon mniszy został przez niego założony w okresie największego nasilenia przemocy.

Podczas gdy wszyscy uciekają przed najazdami barbarzyńców on decyduje się zrobić coś wbrew ludzkiej logice. Było to coś, co ocierało się o szaleństwo. Tego nikt do tej pory nie umiał, nie chciał albo też nie miał odwagi zrobić. W czasie kiedy grasują hordy barbarzyńców, niszczone są kolejne miasta a ludzie przenoszą się z jednego miejsca w drugie on postanowił nie uciekać. Czyli nie postąpił tak jak czyniła to do tej pory demokratyczna większość lecz postanowił zatrzymać się w jednym miejscu. Chciał żyć w konkretnym miejscu otoczony przez przyjaciół, którzy poszukują miłości samego Boga.

Dewizą założonego przez niego zakonu było słynne: Ora et labora – módl się i pracuj. To hasło, w czasach powszechnego strachu, to była niezwykła rewolucja. Dla ludzi żyjących w Imperium Romanum "pracować" oznaczało "mieć-posiadać niewolników". Także w czasach kiedy Rzym się nawraca idea takiej pracy wciąż pozostaje. Jedyną pracą godną człowieka wykształconego była wówczas polityka, filozofia albo służba wojskowa. Pracować fizycznie natomiast oznaczało poniżyć się i być jak niewolnik.

Św. Benedykt pochodził z możnego rodu Anicjuszów czyli ludzi, którzy zajmowali się polityką oraz posiadali niewolników. Ich nawrócony na chrześcijaństwo potomek mówi o tym, że praca fizyczna posiada tą samą godność co modlitwa i staje w jednym szeregu z niewolnikami, którzy nie posiadali wówczas statusu człowieka. To Ewangelia z niezwykłą odwagą wcielona w praktykę codziennego życia.

Co więcej: w regułę zakonu, który zakłada, wpisuje coś takiego jak stabilitas loci – stałość miejsca. Zakonnicy mają obowiązek wbrew logice, zdrowemu rozsądkowi, nawet w obliczu zagrożenia życia zatrzymać się w jednym miejscu. Kiedy wszystko wokół jest burzone oni konstruują klasztory i zaczynają żyć tak, jak powinni życ ludzie. Zaczynają przepisywać starożytne teksty, uprawiają ziemię, hodują bydło, zakładają sady, przyrządzają nalewki z ziół, wymyślają różne nalewki pokutne takie jak piwo oraz uczą tego stylu życia ludzi, którzy do tej pory jako bogaci patrycjusze pogardzali pracą fizyczną albo jako niewolnicy wykazywali pewien rodzaj „traumy”, bo byli nieludzko wykorzystywani.

Rewolucja św. Benedykta najprościej mówiąc polegała na tym, że uciekająca przed przemocą ludność widząc klasztor i zakonników, którzy normalnie żyją, budują oraz modlą się zatrzymuje się i prosi ich o pomoc. Później dzięki przykładowi ich życia, pracy oraz pokory wchodzi powoli w odkrywanie ludzkiej pracy traktowanej z tą samą godnością co modlitwa. Reguła mnisza jasno mówi o tym, aby każdemu wędrowcowi otwierać drzwi i podzielić się wszystkim. Egoizm i instynkt przetrwania podpowiada rzecz zupełnie przeciwną czyli to, aby w okresie przemocy i terroru chronić tylko swoje życie i wszystko to, co służy przetrwaniu. Benedyktyni natomiast wbrew logice dzielą się wszystkim tym, co mają. Nie tylko dają jeść ale też uczą jak można uprawiać ziemię.

W czasach poprzedzających średniowiecze większość ludzi już zapomniała o tym, co to znaczy uczciwie pracować, utrzymywać się z pracy własnych rąk oraz dzielić się z innymi owocami własnej pracy. Wokół klasztorów tworzą się pierwsze osady. Nawet niewierzący w Boga decydowali się zamieszkać, żyć i zakładać rodziny wokół klasztorów ponieważ tam był jedyne miejsce nadziei i radości. Fundament wszystkich najstarszym miast europejskich to osada gdzie centrum życia społeczno-kulturalnego jest kościół i klasztor.

Zmartwychwstanie Europy po najazdach ludów barbarzyńskich niezależnie od tego czy chce się to zobaczyć czy temu zaprzeczyć odbywało się wokół klasztorów. Aby przekonać się o tym, można zwiedzić kilka miasteczek gdzie punktem centralnym i najlepiej widocznym jest kościół. To niezwykłe, że w okresie gdzie nie było nadziei, gdzie królował strach i panowała przemoc rekonstrukcja życia ludzkiego nastąpiła wokół Kościoła i chrześcijaństwa. Po pewnym czasie klasztory – duchowe centra kultury i oświaty siłą rzeczy kumulowały bogactwa. Dlatego znowu stawały się miejscem barbarzyńskich ataków, rabunków oraz gwałtów. Jeżeli któryś z klasztorów zostawał zburzony, zakonnicy powracali do niego i cierpliwie zaczynali jego odbudowę. Z zakonną cierpliwością (re)konstruowali burzone oraz grabione klasztory. W ten sposób spotykali także tych, którzy ich ograbili oraz tych, którzy zabijali ich współbraci. Tutaj znowu działała logika chrześcijaństwa oraz fakt, że bardzo często ich zabójcy zostawali zafascynowani chrześcijaństwem oraz miłosierdziem. Nawracają się. Zamiast burzyć klasztory i grabić osady zaczynają ich bronić.  Jednak proces ten wymagał czasu.

Po czterech wiekach burzenia, odbudowywania, grabienia i niszczenia większa część Europy widząc coś niezwykłego w chrześcijaństwie nawraca się i nie dokonują tego rycerze lecz benedyktyni oraz inni zakonnicy. Tak powoli rodzi się epoka przez wielu uważana dziś za najciemniejszą i najbardziej zacofaną w całej historii nowoczesnego świata czyli Średniowiecze.
 
Wbrew pozorom Kościół w Średniowieczu nigdy nie był oraz nie jest przyczyną przemocy lecz przyczyną tego, że poziom przemocy powoli się obniża. Gdyby nie Kościół, mnisi i Ewangelia historia Europy byłaby zupełnie inna. Bez KK Średniowiecze w Europie trwałoby nieco dłużej a przemoc o której moglibyśmy wówczas poczytać wyglądałaby zupełnie inaczej niż ta którą możemy odkryć w podręcznikach od historii. 

---

zob. http://www.niedziela.pl/artykul/62800/nd/„Ora-et-labora”---„modl-s...