Historia

Organizując ludobójstwo na Ukrainie Moskwa zadbała o zachowanie tego w ścisłej tajemnicy.        Równocześnie z mianowaniem Postyszewa odpowiedzialnym za zniszczenie wsi ukraińskiej, Stalin podpisał tajny okólnik nakazujący przerwanie exodusu chłopów uciekających z Ukrainy i Kubania pod pretekstem szukania chleba. „Komitet Centralny i rząd mają dowody, że ta masowa ucieczka organizowana jest przez wrogów władzy sowieckiej, kontrrewolucjonistów i polskich agentów...

Próba utworzenia po I wojnie światowej państwa ukraińskiego skończyła się porażką.         Upadek państwa hetmana Skoropadskiego i wycofanie się wojsk niemieckich z Ukrainy rozpętało anarchię, której władze Ukraińskiej Republiki Ludowej nie umiały opanować. Krajem nie rządził nikt. Walczyli wszyscy ze wszystkimi. Jednym ze skutków tej anarchii były pogromy i masakry ludności żydowskiej, spośród których najbardziej znana stała się masakra żydowskich mieszkańców...

Rosja Putina daleka jest od propagowanego wzorca konserwatyzmu.         Budzenie respektu przez władzę w samej Rosji i przez Rosję wśród innych w świecie traktowane jest jako wyznacznik szacunku dla jej mieszkańców i ich praw do poczucia własnej wartości. Myślenie w szeroko rozumianych kategoriach autorytarnych cechuje w następstwie zarówno przedstawicieli tamtejszej władzy, jak i zwykłych Rosjan. U jednych i drugich – wskazuje Hedrick Smith – „instynktowne pytanie...

W Rosji znaczna część ludności traktowała cara jako „ziemskiego” Boga        Po upadku Konstantynopola księstwo moskiewskie pozostało jedynym silnym i niezależnym państwem prawosławnym, co potęgowało siłą rzeczy izolację kraju w świecie chrześcijańskim. Fakt ten nie został odebrany przez jego mieszkańców jako doświadczenie negatywne czy stymulator działań zmierzających do przełamania owej izolacji. Prowadził on natomiast do bałwochwalczego wręcz kultu własnego, ruskiego prawosławia,...

Obawiający się spisków na swe życie Stalin posiadał armię sobowtórów.        Stalin miał nieograniczoną zdolność do wyrządzania zła, w czym znajdował przyjemność.  Olbrzymi, zamieszkany przez 150 milionów ludzi kraj zamienił w totalną machinę zła, w jeden wielki łagier.         Nigdy wcześniej nie stworzono systemu tak upiornego jak sowiecki – systemu, w którym dzieci donosiły na rodziców, rodzice na dzieci, skazańcy w ostatnich...

Janina Lewandowska została w swoje 32 urodziny zamordowana przez Sowietów w Katyniu.           Po wybuchu wojny zmobilizowana zgłosiła się do swej jednostki.  Przed wyjazdem nie zdążyła pożegnać się ze swym niedawno poślubionym mężem. Po wkroczeniu Niemców do Poznania, Mieczysław Lewandowski został aresztowany przez gestapo i osadzony w barakach obozu przejściowego przy ul. Głównej, skąd wywieziono go do Generalnego Gubernatorstwa.       ...

Od połowy lat 30. do niemal końca swego istnienia w ZSRS obowiązywał specyficzny purytanizm moralny.           Prawie natychmiast po wejściu w życie w 1936 roku uchwały zakazującej aborcji w Związku Sowieckim postarano się uzasadnić to odstąpieniu od leninowskiej idei.  A. Solc podkreślał, iż  „Podczas gdy wszystkie burżuazyjne państwa świata nie wiedzą, gdzie podziać swych ludzi, gdzie znaleźć im pracę, czym nakarmić je, nam ludzi brakuje. Mamy tyle do zrobienia! Nam cały czas potrzebne są...

Wkrótce po zamachu bolszewickim w Rosji Sowieckiej oficjalna propaganda zaczęła – w ramach tezy o „obumieraniu rodziny” - promować wolną miłość.          Na podstawie dekretu z 16 grudnia 1917 roku bolszewicy zezwolili małżonkom na rozwiązanie związku jedynie ze względu na tzw. niezgodność charakterów. W celu uzyskania rozwodu wystarczyło, że jeden z małżonków wniósł do sądu odpowiednie podanie. Według kodeksu rodzinnego z 1926 r. wystarczyło natomiast posłać kartkę...

W latach 80. nielegalny handel mięsem osiągnął olbrzymie rozmiary.           Dużym źródłem zaopatrzenia dla nieoficjalnego rynku był przemysł mięsny.            Rozmiary takiego procederu ujawniła kontrola w katowickich Zakładach Mięsnych, gdzie w „magazynie poubojowym ujawniono zeszyt podręczny, w którym pracownicy magazynu dla własnej orientacji prowadzili ścisłą ewidencję liczby i rodzaju wycięć”. Tylko w okresie od kwietnia do czerwca...

Mięso odgrywało w PRL rolę pryzmatu, przez który społeczeństwo postrzegało władzę.           Już na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych zaopatrzenie w mięso zyskało w hierarchii nierozwiązywalnych problemów systemu komunistycznego wysoką pozycję. Jej wyznacznikiem może być częstotliwość występowania kwestii mięsnej w materiałach Biura Politycznego KC PZPR. Pojawiła się już w końcu lat czterdziestych i utrzymała się do 1989 roku,         Wzrost...

Od lat 60. znaczna część samochodów prywatnych jeździła na „państwowej” benzynie.          Otrzymanie samochodu w PRL było przywilejem, nagrodą, gratyfikacją, czasami formą przekupstwa. Tylko w pełni lojalni wobec władz komunistycznych mogli liczyć na szybkie spełnienie marzeń o własnych „czterech kółkach”. Olbrzymia większość chętnych musiała nie tylko wcześniej zapłacić, ale jeszcze cierpliwie czekać na samochód.           Po...

Od lat 70. W PRL obowiązywał de facto system dwuwalutowy.            Prawdziwie rewolucyjnym krokiem było wprowadzenie w 1960 roku tzw. bonów dolarowych PKO, niebędących walutą sensu stricto, lecz „pomocniczym środkiem rozliczeniowym”, obowiązującym wyłącznie na terenie kraju. W nich wypłacano zarówno środki przekazywane z zagranicy odbiorcom w kraju, jak i część zarobków Polakom pracującym za granicą na państwowych kontraktach. Posiadały niezwykle istotną cechę -...

 W 1950 roku komuniści zakazali Polakom posiadania dolarów.          Dolary stały się nie tylko rodzajem długoterminowej, pewnej lokaty, ale w coraz większym stopniu kapitałem obrotowym,  umożliwiającym lepszą konsumpcję. Na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych w PRL zapanował w rzeczywistości system dwuwalutowy i „wszystkie dzieci dorastające w PRL w latach siedemdziesiątych od najmłodszych lat uczyły się tej podstawowej zasady, że są dwa rodzaje pieniędzy — prawdziwe...

PRL-owskie państwo znajdowało się w sytuacji schizofrenicznej – potrzeby budżetu skłaniały do maksymalizacji sprzedaży alkoholu, zaś plaga pijaństwa  i połączone z nią wymierne straty - do jej ograniczania.            Wobec nikłej skuteczności kampanii antyalkoholowych sięgano po bardziej rygorystyczne zakazy. W połowie lat 50. uchwalono dwie ustawy antyalkoholowe, ograniczające możliwość sprzedaży i konsumpcji alkoholu m.in. w miejscu pracy, hotelach robotniczych, domach kultury i...

Już w 1945 roku władze komunistyczne rozpoczęły walkę z bimbrownikami.         Wpływy ze sprzedaży alkoholu stanowiły w okresie PRL-u  niebagatelny odsetek dochodów państwa, z rzadka spadając poniżej 10%, a zazwyczaj oscylując wokół 11–15,5%.           Niewielkie efekty pierwszych działań sprawiły, iż na początku października 1945 PPR zwróciła się do PSL, PPS i „Wici” z propozycją współpracy „w dziedzinie walki z bimbrem...

Na początku 1989 roku stało się jasne, że dni władzy Ceauşescu są już policzone           Po przejęciu władzy w Rumunii przez komunistów Ceauşescu szybko awansował w aparacie partyjnym i administracyjnym kraju.  Wielokrotnie pełnił funkcję ministra i w końcu stanął na czele partii, zastępując dotychczasowego genseka Gheorghiu Deja.            Na początku swoich rządów uwolnił zdecydowaną większość więźniów politycznych, odmówił...

W nocy 13 grudnia 1981 roku PRL-owska Rada Państwa wydała – niezgodnie z prawem – dekret o wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce Ludowej.        Wedle art. 31 ustęp 1 konstytucji PRL Rada Państwa miała prawo wydawania dekretów tylko i wyłącznie poza sesjami Sejmu. W rzeczywistości wówczas sesja Sejmu trwała i tylko on mógł podjąć decyzję o wprowadzeniu stanu wojennego.        W trakcie nocnego posiedzenia Rady Państwa zaakceptowała przedstawiony przez...

Józef Kasprzak w latach 30. kierował w Łodzi sekcją policji zwalczającą ruch komunistyczny.           Józef Kasprzak urodził się w Łodzi 19 marca 1896 roku w rodzinie robotniczej. Po ukończeniu szkoły powszechnej rozpoczął naukę w męskim gimnazjum w Łodzi, które jednak ze względu na trudną sytuację materialną rodziny musiał przerwać w szóstej klasie. Pracując w fabryce Langego, w 1915 roku zapisał się do wieczorowego gimnazjum Stowarzyszenia Kulturalnego „Wiedza”, kt...

Po ponad dwóch latach marszałek Rydz-Śmigły wrócił do Polski.         Po przekroczeniu w nocy z 17 na 18 września 1939 roku granicy z Rumunią marszałek Rydz-Śmigły został internowany przez władze rumuńskie i przewieziony do miejscowości Craiova południowym zachodzie kraju. Po kilku dniach opuściła go żona – Maria, która wyjechała do Francji.         Opuszczenie przez Naczelnego Wodza walczącego kraju spotkało się z jednoznaczną krytyką. Marian Hemar...

Po przyłączeniu Rusi Zakarpackiej w marcu 1939 roku Węgry uzyskały granicę z Polską.         W Budapeszcie zauważono, iż stosunki polsko-węgierskie raczej obciążają niż wspomagają węgierskie plany przyłączenia Rusi, stąd też postanowiono położyć nacisk na bezpośrednie rozmowy z Berlinem. 14 stycznia 1939 roku Węgry przystąpiły do paktu antykominternowskiego          Przeprowadzone w lutym 1939 roku wybory na Rusi Zakarpackiej, które przyniosły zwycięstwo Ukraińskiej...

Rewizjonizm stał się podstawą polityki zagranicznej Węgier w okresie międzywojennym.         Na podstawie traktatu pokojowego podpisanego 4 czerwca 1920 roku w Trianon Węgry utraciły na rzecz Rumunii traciły one obszar 103 093 km2 i 5 257 467 ludności, na rzecz Czechosłowacji 61  633 km2 i  3  517 568 ludności, na rzecz Królestwa Serbii, Chorwacji i Słowenii 20  551 km2 oraz 1  509 295 ludności, oraz na rzecz Austrii w  Burgenlandzie (4020 km2 ), Włoch i ...

Wierząc w brak ambicji politycznych gen. Rydza-Śmigłego, prezydent Mościcki mianował go w maju 1935 roku Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych.          Po śmierci Marszałka Piłsudskiego, należało rozstrzygnąć, kto zostanie jego następcą w wyposażonym w ogromne prerogatywy urzędzie Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych.           W grę wchodziło jedynie dwóch kandydatów. Starszeństwo wojskowe należało do gen. dyw. Kazimierza Sosnkowskiego, twó...

Podporządkowanie się Bukaresztu Berlinowi nie zapobiegło dalszym stratom terytorialnym. W sierpniu 1940 roku na mocy tzw. drugiego arbitrażu wiedeńskiego Rumunia została zmuszona przekazać Węgrom część Siedmiogrodu.         Zwycięstwo Niemiec nad Francja wzmocniło wpływy hitlerowskie w Rumunii, ze stanowiska ministra spraw zagranicznych odszedł  Gafencu, rzecznik neutralności Rumunii. W sierpniu 1940 roku Bukareszt podpisał z Berlinem układ o dostawach rumuńskiego zboża dla Niemiec. Jednoczenie w lipcu 1940...

Klęska Francji oraz oczekiwanie na wybuch wojny sowiecko-niemieckiej spowodowały porzucenie polsko-ukraińskich planów działań antysowieckich.         Do wzmożonej aktywności zachęcała Polaków wyraźna ewolucja stanowiska władz rumuńskich, które pod wrażeniem agresji sowieckiej na Finlandię, zaczęły z coraz większą obawą patrzeć na sowieckiego sąsiada. Rosnące zagrożenie ze strony ZSRR skłaniało stronę rumuńską do odnowienia kontaktów informacyjnych z Polakami i snucia projektów...