Historia

Dmytro Łewyćkyj był wieloletnim prezesem Ukraińskiego Narodowo-Demokratycznego Zjednoczenia (UNDO) oraz przewodniczący Ukraińskiej Reprezentacji Parlamentarnej (URP) w polskim parlamencie.        Dmytro Łewyćkyj urodził się 30 października 1877 roku w Dobraczynie w zamożnej rodzinie właścicieli cegielni i kamieniołomu. W 1910 roku ukończył studia prawnicze na uniwersytecie w Wiedniu, następnie otworzył własną kancelarię adwokacką w Rawie Ruskiej. Należał do Ukraińskiej Partii Narodowo-Demokratycznej (UNDP)....

25 maja 1920 roku gen. Kazimierz Sosnkowski został dowódcą powołanej ad hoc Armii Rezerwowej.        Na początku maja 1920 roku dowodzący Frontem Zachodnim Michaił Tuchaczewski postanowił nie czekać na zakończenie pełnej koncentracji wojsk sowieckich i uderzyć na lewe skrzydło polskiego frontu, zepchnąć Polaków w kierunku południowo-zachodnim i odgrodzić ich od Łotwy i Litwy. Dyrektywa Tuchaczewskiego z 12 maja nakazywała podległym mu jednostkom uderzyć 14 maja i do 18 maja „rozbić i...

W 1931 roku Michał Żymierski został sowieckim szpiegiem.        W czasie pobytu w więzieniu w Cieszynie Żymierski nawiązał kontakt z członkami Komunistycznej Partii Polski. Z racji pełnienia wcześniej ważnych funkcji w wojsku był bardzo cennym nabytkiem dla komunistów, którzy szybko poinformowali o tym centralę w Moskwie.        Niedługo po wyjściu z więzienia wyjechał do Gdańska, gdzie spotkał się z dwoma oficerami  sowieckich służb wywiadowczych - Stanisławem Mertensem...

Dwa tygodnie przed przewrotem majowym wszczęto śledztwo przeciwko generałowi Michałowi Żymierskiemu.        Michał Żymierski, właściwie Łyżwiński, urodził się 4 września 1890 roku w Prądniku Czerwonym. Dzięki pomocy biskupa krakowskiego Jana Puzyny ukończył  gimnazjum św. Anny w Krakowie, mieszkając w internacie przy Pałacu Biskupim, na słynnej ulicy Franciszkańskiej. W 1910 roku podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim.        W 1913 roku czwórka młodych mężczyzn...

Ewolucja stosunku stańczyków wobec Ukraińców związana była z radykalizacją ukraińskich stronnictw politycznych.        Krakowscy konserwatyści byli najsilniejszym stronnictwem w Galicji, choć nie tworzyli zwartej grupy, a dzielili się na dwa  opozycyjne wobec siebie obozy (konserwatystów zachodnio- i wschodnio-galicyjskich zwanych Podolakami). Ten podział wynikał głównie z różnic w stosunku do rozwiązania kwestii ukraińskiej. O ile stańczycy potrafili zachować w tej sprawie...

Politycy Narodowej Demokracji negowali narodowe aspiracje Ukraińców.        Pierwsze symptomy ukraińskiego ruchu narodowego w końcu XIX w. publicyści endeccy starali się bagatelizować. Dmowski na łamach „Przeglądu Wszechpolskiego” z 1897 roku stwierdzał, że ludność ukraińska nie miała „ani poczucia tej politycznej indywidualności, którą przez wieki państwowego bytu wyrobić mogą, ani jasnej świadomości swych odrębnych potrzeb politycznych”. Równocześnie narodowi demokraci...

W momencie rozpoczęcia ofensywy kijowskiej sojusznicze jednostki ukraińskie liczyły niespełna 4,5 tysiąca żołnierzy.                 O ostatecznym wyborze w marcu 1920 roku kierunku polskiej ofensywy na wschodzie zadecydowały przede wszystkim aspekty polityczne, związane z wsparciem dla budowy państwa ukraińskiego, a co za tym idzie realizacją programu federacyjnego Józefa Piłsudskiego.               W końcu...

O ile w okresie tuż powojennym znakomitą większość osób poddanych różnym represjom za głoszenie prawdy o zbrodni katyńskiej stanowili chłopi i robotnicy, to w latach późniejszych byli to przedstawiciele inteligencji.           Wiele osób publicznie mówiących prawdę o sowieckiej zbrodni w Katyniu trafiało do aresztów i więzień bezpieki z powodu donosów kolegów lub przypadkowych świadków. Do Miejskiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w...

W czerwcu 1934 roku z inicjatywy Piłsudskiego powstało Biuro Studiów Strategicznych „Laboratorium”.          W celu kontynuowania prac analitycznych poświęconych Niemcom oraz Związkowi Sowieckiemu Piłsudski utworzył w czerwcu 1934 roku  w Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych tajne Biuro Studiów Strategicznych  o nazwie „Laboratorium”. Jego głównym zadaniem było badanie sytuacji wewnętrznej Niemiec i Związku Sowieckiego oraz rozpoznanie narastającego...

Dyżury, manewry i egzaminy końcowe.           Mniej więcej raz na tydzień każdy podchorąży musiał pełnić 24-godzinny dyżur na terenie szkoły (na drugim piętrze, gdzie mieściły się sale sypialne oraz na parterze, przy wejściu do budynku) lub w kuchni.          Najważniejszym zadaniem dyżurnych na drugim piętrze, oprócz pilnowania porządku, było przygotowanie „papieru toaletowego” – w tym celu należało pociąć na odpowiedniej wielkości kawałki gazety...

W czasie swojego pobytu w okupowanej Polsce Retinger przeprowadził wiele rozmów, których celem było przekonanie swych rozmówców o konieczności porozumienia z Moskwą.         W trakcie rozmów z Delegatem Rządu Janem Stanisławem Jankowskim  Retinger „miał wybadać, czy kompromis z Rosją oparty na ustępstwach terytorialnych (linia Curzona) i udziale komunistów w rządzie spotkałby się z poparciem stronnictw. Do układu miałoby dojść w drodze bezpośrednich rozm...

W latach 1982-1989 wydawnictwo „Krąg” wydało ponad 150 książek, pozostając jednym z największych wydawnictw podziemnych w Polsce.            Od samego początku swojego istnienia „Krąg” próbował się porozumieć ze środowiskami emigracyjnymi. W 1981 roku  udało się nawiązać kontakt z Instytutem Literackim oraz rządem emigracyjnym w Londynie.            Po wprowadzenie stanu wojennego do Polski  zaczęły napływać transporty...

W listopadzie 1986 roku doszło do największej wpadki transportu sprzętu poligraficznego dla podziemia w kraju.              Pomimo powtarzających się wpadek Jerzy Milewski był zwolennikiem organizacji dużych przerzutów, które jego zdaniem „eliminowały chaos”.  Przeciwnikiem takich operacji był m.in. Mirosław Chojecki, który uważał, iż organizowanie tak dużych transportów było bardzo ryzykowne. Gdy Milewski postawił na swoim, Chojecki zrzekł się...

Krytyka zmiany stosunku Warszawy do Izraela spowodowała w 1986 roku wyrzucenie z Polski arabskiego dziennikarza Michela Mounayera.            Wedle zebranych przez SB informacji  Mounayer „chciał uchodzić” za osobę dobrze zorientowaną w sprawach polskich, a jego poglądy polityczne sytuowały go wśród zwolenników tygodnika „Rzeczywistość” oraz Zjednoczenia Patriotycznego „Grunwald”.            Nie tylko...

W dniu 1 sierpnia 1981 roku dokonano w Warszawie nieudanego zamachu na palestyńskiego terrorystę Abu Dauda.            W latach 70. i 80.  terroryści z organizacji Czarny Wrzesień, z Organizacji Abu Nidala (ANO), organizacji Carlosa, Frakcji Czerwonej Armii oraz Irlandzkiej Armii Republikańskiej korzystali z pomocy i gościny państw bloku wschodniego, w tym PRL             Na początku lat 80. kilkukrotnie przyjeżdżał do Polski słynny Carlos alias...

Kreml widział w Watykanie niezwykle groźnego konkurenta w rywalizacji o rząd dusz.         Papież Pius XI w encyklice „Quadragesimo anno" z 1931 roku potępił komunizm i teorię walki klasowej.          Po agresji sowieckiej na Polskę w 1939 roku papież Pius XII potępił ten akt. Podobną reakcję Watykanu wywołała agresja ZSRS na Finlandię.          Po wybuchu wojny sowiecko-niemieckiej Radio Watykańskie rozpoczęło...

W czasie II wojny Stalin wykorzystał Żydów dla uzyskania wsparcia Zachodu dla Związku Sowieckiego.         Po przejęciu władzy przez bolszewików Lenin zwalczał antysemityzm, uważając, że jest on przeżytkiem myślenia burżuazyjnego i godzi w trwałość jego reżimu, w którym wiele ważnych stanowisk zajmowali Żydzi.         Jego następca, Stalin nie znosił Żydów. Posługiwał się antysemityzmem już podczas walki z Trockim o władzę w latach 20. Nastroje...

Starsi ludzie pamiętają do dziś, jak w latach 1944 i 1945  byli "wyzwalani". Brutalnie wyrwany z rąk rower lub zegarek (słynne dawaj czasy - Давай часы!). Ale zapominają o zrabowanych większych wartościach metodycznie wywożoonych wtedy  przez sowiecką armię specjalnymi pociągami na wschód.   Jelenia Góra. W dniu 01.09.1945, podczas przejęcia przedsiębiorstwa Heine&Seifart GmbH od wojskowych władz radzieckich na rzecz Skarbu Państwa Polskiego, ustalono na podstawie zapisów księgowości...

Podpisana w styczniu 1934 roku polsko-niemiecka deklaracja o niestosowaniu przemocy była świadectwem zasadniczego zwrotu niemieckiej polityki zagranicznej po przejęciu władzy przez Hitlera.       Po dojściu Hitlera do władzy Francja nadal była gotowa poprzeć roszczenia rewizjonistyczne Niemiec dotyczące m.in. Gdańska oraz „polskiego korytarza”. Francuski ambasador w Warszawie Jules Laroche w lutym 1933 roku zapewniał swego niemieckiego kolegę Hansa von Moltke, iż „w dawnych czasach rozczłonkowanie...

Druga pielgrzymka Jana Pawła II do Ojczyzny nie spełniła nadziei władz komunistycznych.             Po wprowadzeniu stanu wojennego, władze komunistyczne nie zgodziły się na pielgrzymkę papieża w 1982 roku. Po skutecznej rozprawie z opozycją oraz zawieszeniu w dniu 31 grudnia 1982 roku stanu wojennego, rząd PRL zgodził się na wizytę Jana Pawła II w kraju.             Najważniejsze ustalenia w kwestii pielgrzymki papieskiej zapadły w czasie posiedzeń...

Po wprowadzeniu stanu wojennego, w końcu grudnia 1981 roku prezydent Ronald Reagan wprowadził sankcje wobec PRL.          Na ich podstawie strona amerykańska wstrzymała rozmowy na temat przyznania Warszawie pożyczki (470 milionów dolarów) na zakup artykułów zbożowych oraz gwarancji kredytowych, a także wypowiedziała przywileje lotnicze dla LOT na amerykańskim terytorium oraz cofnęła prawo połowu ryb przez polskie trawlery na amerykańskich wodach terytorialnych.     ...

Na jesieni 1919 roku rozpoczęły się przygotowania do operacji militarnej, której celem było wyparcie bolszewików z Dyneburga i przekazanie Łotyszom tego ważnego miasta.               W wyniku ofensywy, prowadzonej od sierpnia do października 1919 roku wojska polskie osiągnęły na froncie północno-wschodnim linię rzeki Dźwiny, dochodząc po Połock, a następnie linię rzeki Berezyny wraz z Borysławem i Bobrujskiem.           ...

Członkowie Episkopatu mieli różne poglądy na rolę Kościoła po wprowadzeniu stanu wojennego.          W kolejnych miesiącach 1982 roku Kościół prowadził z władzami rozmowy mające na celu zwolnienie choćby części internowanych oraz złagodzenie rygorów stanu wojennego. Równocześnie zajmowano publicznie wstrzemięźliwe stanowisko wobec kwestii o charakterze politycznym. Najistotniejsze było krytyczne podejście do manifestacji opozycji związanych z rocznicą zawarcia „Porozumień...

Wydarzenia Czerwca 1976 oraz postawa wobec nich biskupów i duchowieństwa spowodowały, że jednym z najważniejszych celów SB było niedopuszczenie do współpracy Kościoła ze środowiskami opozycyjnymi.            Poczynione przez ekipę Gierka ustępstwa wobec Kościoła znacząco wzmocniły jego pozycję społeczną. Jak zauważył z właściwą sobie przenikliwością Stefan Kisielewski: „Każdy nowy pierwszy sekretarz, czyli dyrektor partii, niepewny jeszcze swej popularności, stara się na...