blogi

Wybory z 1922 roku pogłębiły podziały w społeczeństwie polskim, czego skutkiem było zamordowanie prezydenta Narutowicza.
 

      Tydzień później odbyły się wybory do Senatu, w których wzięło udział ponad 5,5 mln osób, co stanowiło 61,35 % wyborców. Najniższą frekwencję odnotowano w województwach stanisławowskim i tarnopolskim – 31,5 %. Niska (ok. 41%) była również w województwach wileńskim, poleskim, wołyńskim i nowogródzkim. Na terenie d. Królestwa Polskiego frekwencja wyniosła 71,85 %.  Tradycyjnie najwyższa frekwencja była w województwach: poznańskim (86,04 %) i pomorskim (78,10%).
 

       Wybory do Senatu z jeszcze większą przewagą niż do Sejmu wygrała lista Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej, uzyskując 38,87 % głosów. Na drugiej pozycji uplasował się Blok Mniejszości Narodowych – 15,73 %, a na trzecim PLS „Piast” – 13,02 %. Czwarte miejsce zajął PSL „Wyzwolenie” – 9,46%, piąte – PPS – 8,69%, a szóste Narodowa Partia Robotnicza – 5,21.
 

     W rezultacie Chrześcijański Związek Jedności Narodowej uzyskał 48 mandatów, w tym 99 z list okręgowych  ( w tym m.in.  w woj. pomorskim 2 na 3 mandaty, poznańskim 4 na 7 mandatów, stanisławowskim 2 na 3 mandaty, łódzkim 4 na 7 mandatów, warszawskim 5 na 7 mandatów),  Blok Mniejszości Narodowych – 22 mandatów, w tym 18 z list okręgowych   (w tym m.in. w woj. śląskim2 na 4 mandaty, wołyńskie 5 na 5 mandatów i poleskie 2 na 3 mandaty), a PSL „Piast”  - 17 mandatów, w tym 14 z list okręgowych (m.in. w woj. lwowskim 4 na 9 mandatów, krakowskim 4 na 8 mandatów i tarnopolskim 2 na 5 mandatów).
 

      PSL „Wyzwolenie” obsadziło 8 mandatów, PPS – 7 mandatów, NPR – 3 mandaty, a Państwowe Zjednoczenie na Kresach – 1 mandat z woj., nowogródzkiego.
 

     Ostatnie 5 mandatów uzyskali kandydaci niezwiązani z żadną listą państwową – reprezentowali oni Związek Narodowo-Żydowski  (4 mandaty z woj. lwowskiego, tarnopolskiego i stanisławowskiego) oraz przedstawiciel mniejszości białoruskiej (z woj. wileńskiego).
 

     W Sejmie I kadencji posłowie podzieli się na szereg klubów. I np. Chrześcijański Związek Jedności Narodowej utworzył trze odrębne kluby: Związek Ludowo-Narodowy, Klub Chrześcijańsko-Narodowy i Klub Chrześcijańskiej Demokracji. Z Bloku Mniejszości Narodowych wydzielili się posłowie żydowscy tworząc kluby:  Posłów Żydowskiej Rady Narodowej, Związku Żydowskich Posłów Wschodniej Małopolski, Posłów Organizacji Żydów-Ortodoksów „Szlojmej Emunej Izrael”, Żydowskich Posłów Centrali Związku Kupców. Posłowie niemieccy utworzyli klub Zjednoczenie Niemieckie.
 

     Do Sejmu weszło zaledwie 9 kobiet, w tym aż 6 z Chrześcijańskiego Zjednoczenia Jedności Narodowej, pozostałe z list PPS, PSL „Wyzwolenie” oraz Komitetu Zjednoczonych Stronnictw Narodowo-Żydowskich.
 

    Do Senatu wybrano 3 kobiety z list: PSL „Wyzwolenie”, z mniejszości ukraińskiej oraz Chrześcijańskiego Zjednoczenia Jedności Narodowej.
 

     Komentując rozkład głosów w Sejmie i Senacie Stanisław Wojciechowski napisał: „Wyraźnie występujący w ostatnim przesileniu rozkład na prawicę i lewicę pogłębił się w czasie ostatnich wyborów, lecz żadna ze stron walczących nie zdobyła większości mandatów w całym państwie. Ponownie okazało się, że przyjęty u nas system wyborów proporcjonalnych jest sprzeczny z postulatem rządów parlamentarnych, ponieważ sprzyja rozbiciu społeczeństwa na większą liczbę stronnictw, ułatwia słabym przeprowadzenie własnych kandydatur, a przez to niezmiernie utrudnia powstanie stałej większości parlamentarnej. Nie zmniejszyło tych  trudności nawet wprowadzenie systemu list państwowych, mających faworyzować silniejsze stronnictwa”.
 

     Z kolei prof. Roszkowski napisał, iż „W rezultacie wyborów w Sejmie RP powstał nowy układ sił politycznych. Prawica zwiększyła swój stan posiadania do 28 proc. mandatów, centrum poniosło ogromne straty uzyskując zaledwie 29,9 proc. mandatów, lewica wzmocniła się sięgając po 22,1 proc., zaś największe zyski zanotowały mniejszości narodowe gromadząc łącznie 20 proc. mandatów poselskich”.
 

     Uroczyste otwarcie nowego parlamentu odbyło się 28 listopada 1922 r. Przemawiając z tej okazji Naczelnik Państwa Józef Piłsudski powiedział: „Cztery lata temu otwierałem Sejm Ustawodawczy w chwili, gdy w różnych częściach naszego państwa nie byliśmy jeszcze gospodarzami, gdy los nasz był bardzo niepewny, gdy z wielu stron dochodził do nas gorący oddech wojny. Szczęśliwy jestem, że mogę otwierać pierwszy Sejm zwyczajny, nie nawołując do obowiązków walki, lecz do obowiązków spokojnej pracy pokojowej”.
 

     W swoim przemówieniu Piłsudski podkreślał pierwszoplanowe znaczenie zagadnień finansowych i gospodarczych dla niepodległości Polski. Zwracając się do parlamentarzystów apelował również o zgodną i lojalną współpracę dla dobra państwa.
 

      „Jesteście panowie pierwszym Sejmem, opartym o Konstytucję Rzeczypospolitej – mówił marszałek Piłsudski - i stanowicie punkt zwrotny w życiu państwa, które – wychodząc z okresu tymczasowości – wstępuje na drogę normalnego rozwoju. Konstytucja chce, że w tej pracy, która was czeka, razem z wami pracować będą i inne jeszcze równorzędne organy państwowe. Dotychczasowe życie polityczne Rzeczypospolitej nie wykazało wybitnych zdolności do współpracy. Sądzę przeto, że będę w tym wypadku rzecznikiem wszystkiego, co żyje i pracuje poza tą salą, gdy zwrócę się do panów z apelem, ażebyście przykładem swoim stwierdzili, że w naszej ojczyźnie istnieje możliwość lojalnej współpracy ludzi, stronnictw i instytucji państwowych”.
 

      Marszałkiem Sejmu wybrany został Maciej Rataj z PSL „Piast”, natomiast marszałkiem Senatu popierany przez prawicę Wojciech Trąmpczyński – marszałek Sejmu Ustawodawczego.
 

      Pierwszym zasadniczym zadaniem, które stanęło przed nowym parlamentem, był wybór przez Zgromadzenie Narodowe Prezydenta RP.
 

        Kilka dni przed wyborami prezydenckimi Naczelnik Państwa Józef Piłsudski oficjalnie poinformował o rezygnacji z kandydowania, uważając iż ograniczenie uprawnień prezydenta w konstytucji marcowej uniemożliwi mu sprawowanie realnej władzy.

    
       Głosowanie odbyło się 9 grudnia 1922 roku, a o urząd ubiegało się pięciu kandydatów: Jan Baudouin de Courtenay (kandydat mniejszości narodowych), Ignacy Daszyński (Polska Partia Socjalistyczna), Gabriel Narutowicz (bezpartyjny, wystawiony przez Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”), Stanisław Wojciechowski (popierany przez Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”) oraz Maurycy Zamoyski (związany z prawicą).


         W ostatniej, piątej turze wyborów zwyciężył Gabriel Narutowicz, pokonawszy kandydata prawicy Maurycego Zamoyskiego. O wygranej zdecydowały głosy mniejszości narodowych, które udzieliły poparcia Narutowiczowi po porażce Jana Baudouina de Courtenay.
 

       Wywołało to ogromne oburzenie wśród zwolenników prawicy uważających, że tylko obywatele narodowości polskiej powinni mieć wpływ na wybór prezydenta. Tragicznym skutkiem zaognienia nastrojów społecznych było zamordowanie prezydenta Narutowicza w dniu 16 grudnia 1922 roku przez Eligiusza Niewiadomskiego.
 
 
Wybrana literatura:
 
K. Kacperski – System wyborczy do Sejmu i Senatu u progu Drugiej Rzeczypospolitej
T. i W. Rzepeccy – Sejm i Senat RP 1922-1927. Podręcznik dla wyborców, zawierający wyniki wyborów w powiatach, okręgach, województwach, podobizny senatorów i posłów sejmowych oraz mapy poglądowe
Historia sejmu polskiego
W. Roszkowski – Najnowsza historia Polski 1914-1993
W. Wojciechowski – Wspomnienia, orędzia, artykuły

5 listopada 1922 r. przeprowadzono wybory do Sejmu I kadencji, a tydzień później do Senatu I kadencji.
 

     W trakcie niezwykle ostrej kampanii wyborczej w 1922 roku zgłoszono 19 państwowych list wyborczych.
 

     Związek Ludowo-Narodowy, Chrześcijańsko-Narodowe Stronnictwo Rolnicze i Chrześcijańska Demokracja utworzyły wspólny blok wyborczy pod nazwą Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej.
 

     Ugrupowania centrowe stanowiły: Polskie Centrum (powstałe z połączenie Narodowego Zjednoczenia Narodowego i Stronnictwa Katolicko-Ludowego), Centrum Mieszczańskie, Narodowa Partia Robotnicza, PSL „Piast”, Unia Narodowo-Państwowa oraz Zjednoczenie Państwowe na Kresach.
 

     Lewica utworzyła następujące listy: PSL „Wyzwolenie”, PSL „Lewica”, Chłopskie Stronnictwo Radykalne, PPS oraz komunistyczny Związek Proletariatu Miast i Wsi.
 

    Mniejszości narodowe wystawiły wspólną listę pod nazwą Blok Mniejszości Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej. Większość Ukraińców galicyjskich zbojkotowała wybory, jedynie polonofilskie organizacje stworzyły listę pod nazwą Agrarna Ukraińska Chłopska Partia tzw. Chliborobów. Ponadto Żydzi galicyjscy wystawili swoją listę Komitet Zjednoczonych Stronnictw Narodowo-Żydowskich, na  Żydzi z Królestwie Żydowski Demokratyczny Blok Ludowy. Z kolei żydowscy socjaliści utworzyli dwie listy: Ogólny Żydowski Związek Robotniczy w Polsce „Bund” oraz Żydowski Robotniczy Komitet Wyborczy „Poalej Syjon”.
 

    W wyborach przeprowadzonych 5 listopada 1922 r. wzięło udział 8,8 mln obywateli, spośród 13 mln uprawnionych do głosowania. Frekwencja wyniosła 67,7 proc. Najwyższa była w Wielkopolsce – około 87 proc. Najniższa w województwach stanisławowskim – 32 proc. i tarnopolskim – 35 proc. Wiązało się to z ww. bojkotem wyborów przez galicyjskich Ukraińców, nie uznających przynależności byłej Galicji Wschodniej do państwa polskiego.
 

    Jeśli chodzi o frekwencję w okręgach, to wyniosła od 89,95 %  w Szamotułach do 31,23 % w Stanisławowie. W b. zaborze pruskim oprócz Szamotuł największa była w Ostrowie (88,74 %), a najniższa w Hucie Królewskiej (64,7 %). Na terenie b. zaboru rosyjskiego największa była w Koninie (87,61 %), a najniższa w Grodnie (65,65 %). W Małopolsce największa była w Jaśle (77,18 % i Krakowie (75,96 %), a najniższa w Stanisławowie (31,23 %) i Złoczowie (33,10 %). Na Kresach największą zanotowano w Wilnie (66,30 %) i Krzemieńcu (62,47 %), a najniższą w Brześciu nad Bugiem (47,81 %) i Święcianach (50, 88%).
 

    Największe poparcie w wyborach – 28,95 proc. - otrzymał Chrześcijański Związek Jedności Narodowej, tworzony przez Związek Ludowo-Narodowy, Narodowo-Chrześcijańskie Stronnictwo Ludowe i Chrześcijańską Demokrację. W sumie prawica zdobyła 163 mandaty (134 w okręgach i 29 z listy państwowej).  Na 62 okręgi wyborcze lista ta nie uzyskała mandatów jedynie w 12 (m.in.: Zamość, Tarnów). Największe poparcie uzyskano w Warszawie, zdobywając aż 7 mandatów na 14 możliwych oraz powiecie warszawskim 4 na 5 mandaty. Prawica największe wpływy miała w województwach pomorskim, wielkopolskim, warszawskim i białostockim. W największych miastach (Warszawa, Łódź, Poznań, Kraków i Lwów) zdobyła 18 na 33 mandaty – ponad 54%.
 

     Drugi wynik uzyskał Blok Mniejszości Narodowych – 15, 86 proc., w którego skład weszli Ukraińcy, Białorusini, Niemcy, Żydzi i Rosjanie. Dodatkowo mandaty poselskie, łącznie 23, zdobyli również kandydaci startujący z listy ludowców żydowskich, syjoniści galicyjscy oraz Agrarna Ukraińska Chłopska Partia – tzw. Chliborobi.
 

    Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” w wyborach otrzymało 13,08 proc. głosów, Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie” – 10,93 proc., Polska Partia Socjalistyczna – 10,28 proc., Narodowa Partia Robotnicza – 5,37 proc. Komuniści startujący w wyborach pod nazwą Związku Proletariatu Miast i Wsi uzyskali poparcie 1,37 proc. – głosowało na nich 121 tys. Wyborców (dodatkowo Komunistyczna Partia Górnego Śląska uzyskała 0.005 % głosów (5,4 tyś. Wyborców).
 

     PSL „Piast” zdobyło w sumie 70 mandatów (58 w okręgach i 12 z listy państwowej), wyprzedzając Blok Mniejszości Narodowych – 66 ( w tym 55 z okręgów). PSL „Piast” największe poparcie uzyskał w Nowym Sączu (3 z 6 mandatów), Tarnowie ( 5 z 7 mandatów) i Jaśle (4 z 6 mandatów). W Małopolsce ludowy uzyskali 40 z 59 mandatów.
 

    Z kolei blok mniejszości największe poparcie uzyskał w Kowlu, Łucku, Krzemieńcu, Brześciu nad Bugiem i Nowogródku. W tych okręgach zdobył 22 na 26 mandaty.
 

    PSL „Wyzwolenie” zdobyło 49 mandatów, w tym 41 w okręgach, a PPS 41 mandatów, w tym 27 w okręgach. Najwięcej  mandatów PSL „Wyzwolenie” zdobyło w Królestwie Polskim (Kielce i Iłża). Z kolei w województwach wschodnich : poleskim, wileńskim i nowogrodzkim ludowcy okazali się najsilniejszą partią polską. Zaś socjaliści najwięcej mandatów (po 3) uzyskali w Warszawie, Krakowie i Pińsku.
 

    NPR zdobyła 18 mandatów, w tym 15 w okręgach, a Komitet Zjednoczonych Stronnictw Narodowo-Żydowskich 15 mandatów, w tym 13 w okręgach.
 

    Inne partie obsadziły 22 mandaty, wszystkie z list okręgowych: Polskie Centrum  - 6 mandatów, Chłopskie Stronnictwo Radykalne – 4 mandaty, Chliborobi – 5 mandatów, Związek Narodowo-Żydowski – 2 mandaty, komuniści – 2 mandaty (Warszawa i Będzin), PSL-Lewica  - 2 mandaty, Żydowski Demokratyczny Blok Ludowy – 1 mandat.
 

     Pozostałe listy zgłoszone w wyborach nie uzyskały żadnego mandatu.
 
 
    W porównaniu do składu Sejmu Ustawodawczego najwięcej mandatów (24%) straciły stronnictwa centrowe. Największy w 1922 roku klub w Sejmie Ustawodawczym PSL „Piast” utracił w sumie 26 mandatów. Jednak prawdziwą klęskę poniosło Polskie Centrum , które uzyskało zaledwie 6 mandatów.
 

    Prawdziwe zwycięstwo uzyskał Blok Mniejszości Narodowych.  W Sejmie Ustawodawczym ludność niepolska miała zaledwie 17 posłów, w nowym aż 66. Gdy dodamy do tego 23 mandaty zdobyte przez inne listy mniejszości, liczba ta wzrośnie do 89 mandatów (ponad 20% wszystkich posłów).
 

    Ponadto wybory wzmocniły w Sejmie I kadencji zarówno prawicę jak i lewicę.
 
CDN.

Polscy sportowcy zadebiutowali na igrzyskach w 1924 roku.
 
 
      W 1921 roku ostatecznie zadecydowano, że w roku Igrzysk VIII Olimpiady (1924) rywalizacja w konkurencjach zimowych odbędzie się w Chamonix, na kilka miesięcy przed rozpoczęciem igrzysk letnich w Paryżu. Początkowo nie miała ona jednak statusu olimpijskiego, ponieważ działacze MKOL chcieli się przekonać, czy igrzyska zimowe uzyskają właściwą rangę.
 
 
       Na przełomie stycznia i lutego 1924 roku przedstawiciele zimowych dyscyplin spotkali się we francuskiej miejscowości Chamonix.
 
 
        Początkowo impreza funkcjonowała pod nazwą Tydzień Sportów Zimowych, dopiero VIII Kongres Olimpijski w Pradze w maju 1925 roku uznał ją za I Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Medale dostarczono zawodnikom drogą pocztową.
 
 
        W zawodach wzięli udział także reprezentanci Polski. Ekipa składała się z grupy narciarzy i panczenisty Leona Jucewicza, a na jej czele stał prezes Polskiego Związku Narciarskiego – ppłk dr Władysław Osmolski oraz przedstawiciel Polskiego Związku Łyżwiarskiego – J. Wyczałkowski.
 
 
         Ze względu na komplikacje z dotarciem koleją na miejsce zawodów, polscy olimpijczycy spóźnili się na ceremonię otwarcia igrzysk. W tej sytuacji na defiladzie reprezentował Polskę dziennikarz i publicysta – Kazimierz Smogorzewski, niosąc narodową flagę.
 
 
        Spośród zawodników polskich najlepszą pozycję – ósmą – zajął panczenista Leon Jucewicz z AZS Warszawa, który był pierwszym sportowcem oficjalnie reprezentującym Polskę na stracie olimpijskich zawodów.
 
 
        Spośród narciarzy najkorzystniej zaprezentował się Andrzej Krzeptowski I  z SN PTT Zakopane, który w kombinacji klasycznej (obecnie określanej jako norweska) zajął 19. pozycję.
 
 
         „Krzeptowski skakał poprawnie, - napisał w sprawozdaniu dr Stanisław Polakiewicz - lecz nie osiągnął większej odległości. Nic w tem dziwnego, gdy się zważy, że nie rozporządzał w Polsce większą skocznią, która nadawałaby się do wyrobienia długości i pewności skoku. Wszystkie zaś małe skocznie krajowe miały zbyt łatwy doskok, dający bardzo słabe ciśnienie – przejście z nich na wielkie skocznie jest zbyt trudne”.
 
 
          Na największej w kraju skoczni Jaworzynce (Wielka Krokiew została otwarta 22 marca 1925 roku), gdzie trenowali Polacy, można było uzyskiwać odległości nie większe niż 30 m, tymczasem obiekt w Chamonix pozwalał na skoki nawet pięćdziesięciometrowe. Krzeptowski uzyskał 33 i 32 m, co pozwoliło mu zająć w klasyfikacji skoków miejsce 21.
 
 
          W patrolu wojskowym, z którego po II wojnie światowej rozwinął się biathlon – Polacy wypadli najgorzej. Na trasie zemdlał Witkowski, jednak po odzyskaniu świadomości kontynuował bieg. Z kolei Wójcicki połamał narty.
 
 
          W maratonie narciarskim Witkowski zajął ostatnie miejsce, tracąc do zwycięzcy   2 godz. 40 min do zwycięzcy. Znaczną część trasy biegł jednak na resztkach jednej swojej narty, drugą natomiast pożyczył od kibica.
 
 
         Tak więc olimpijski debiut polskich zawodników wypadł więc dość słabo. Niemniej liczył się sam udział i zebranie doświadczeń z wielkiej imprezy. Do Francji udała się także nasza narciarka, mistrzyni Polski, Elżbieta Ziętkiewiczowa, która jednak nie została dopuszczona do rywalizacji z mężczyznami.
 
 
          Na letnie igrzyska rozgrywane w Paryżu (4 maja-27 lipca 1924) pojechało 78 polskich sportowców, którzy dotarli do stolicy Francji, jadąc koleją najniższą, trzecią klasą.
 
 
         Trudna sytuacja finansowa Polski sprawiła, iż występ Polaków nie był do końca pewny.
 
 
         Na czele ekipy stali działacze PKIOL: prezes ks. Kazimierz Lubomirski, Wacław Znajdowski oraz sekretarz Jerzy Giżycki.
 
 
        Chorążym reprezentacji Polski na Igrzyskach VIII Olimpiady był Sławomir Szydłowski, startujący w rzucie oszczepem i rzucie dyskiem.
 
 
         Większość polskich lekkoatletów odpadła w klasyfikacjach, a  a jedynym sklasyfikowanym zawodnikiem był Antoni Cejzik z  warszawskiej Polonii. „Wyniki Cejzika obliczone według punktacji dziesięcioboju – napisano w „Stadjonie” zapewniłyby mu czwarte miejsce na Olimpjadzie... w Antwerpii. W Colombes nie odegrał żadnej roli. Oto naoczne, bliskie kryterjum jak daleko świat sportowy poszedł naprzód w ciągu czterech lat”. Ostatecznie Cejzik zajął 11. miejsce na 36 startujących w dziesięcioboju.
 
 
         Wybitny znawca lekkiej atletyki Zygmunt Głuszek, napisał po latach: „Oceniając start paryski z perspektywy czasu, jasne jest, że wynik wyprawy nie mógł być inny. Początkująca polska lekkoatletyka, oprócz wielkiego zapału do pracy zawodników, nie posiadała nic więcej. (…)   W ciągu 28 lat historii nowoczesnych igrzysk olimpijskich inne kraje, korzystając z lepszych warunków niż Polacy, zdołały wypracować sobie taką przewagę, że o nawiązaniu z nimi jakiejkolwiek walki nie mogło być na razie mowy. Kto się łudził, ten w Paryżu stanął twarzą w twarz z niezbyt wesołą rzeczywistością. Okazało się, że trzeba będzie jeszcze wiele pracy i usprawnień organizacyjnych, aby móc nawiązać kontakt przynajmniej ze średnią klasą europejską”.
 
 
        Porażką zakończył się udział bokserów, z których żaden nie wygrał walki, okazało się dobitnie, iż  od najlepszych dzieliła ich przepaść. „Trudno winić tu zawodników, - napisał dr. Polakiewicz - którzy dali z siebie wszystko i walczyli do upadłego. Winę ponoszą ci, którzy niewłaściwie i zbyt optymistycznie osądzili poziom naszego pięściarstwa”.
 
 
        Także szermierze, w tym jedyna Polka startująca w Paryżu, Wanda Dubieńska, odpadali regularnie w swoich eliminacjach.
 
 
         Podobnie było w przypadku wioślarzy, jednak doświadczenie zdobyte podczas igrzysk dało efekty nadspodziewanie szybko, gdyż Osiecimski-Czapski już rok później, na ME w Pradze, zdobył pierwszy medal w historii polskiego wioślarstwa – brązowy .
 
 
          W zapasach Wacław Okulicz-Kozaryn zajął 7 miejsce w stawce 27 zawodników. W strzelaniu z pistoletu do sylwetek Marian Borzemski zajął dziewiąte miejsce.
 
 
         Dopiero ostatniego dnia igrzysk Polska zdobyła medale. Pierwszy medal w dziejach naszego olimpizmu zdobyła drużyna kolarzy torowych, w składzie: Józef Lange  z WTC Warszawa, Jan Łazarski z KKCiM Kraków, Tomasz Stankiewicz z WTC Warszawa i Franciszek Szymczyk z WTC Warszawa. Wywalczyli oni srebrny medal w wyścigu pościgowym na 4 km.  
 
 
        Drugi medal, tym razem brązowy, zdobył w jeździectwie por. Adam Królikiewicz.
 
 
         Z kolei polska drużyna WKKW zajęła siódme miejsce. Jednym z członków drużyny był  późniejszy dowódca Armii Krajowej, Tadeusz „Bór” Komorowski „Bór”.
 
 
         Debiut polskich sportowców na igrzyskach olimpijskich trudno więc uznać za sukces.
 
 
         Sytuacja odmieniła się diametralnie, kiedy do udziału w lekkoatletyce dopuszczono kobiety. Cztery lata później w Amsterdamie polskie lekkoatletki wypadły znakomicie. Polska reprezentacja udowodniła wówczas, że gdy nie ma opóźnień szkoleniowo-organizacyjnych w porównaniu z innymi państwami, stać ją na najlepsze wyniki.
 
 
 
 
Wybrana literatura:
 
 
R. Sujecki – Życie sportowe w Drugiej Rzeczypospolitej
 
B. Tuszyński - Polscy olimpijczycy XX wieku
 
Zarys historii sportu w Polsce 1867-1997
 
W. Lipoński - Dzieje sportu polskiego
 
W. Lipoński - Polacy na olimpiadach