Historia

Po I wojnie światowej Węgrzy zostały zmuszone do podpisania upokarzającego traktatu pokojowego,.          Podczas gdy jeszcze w styczniu 1918 roku prezydent Stanów Zjednoczony Thomas Woodrow Wilson w swoich słynnych 14 punktach podkreślał konieczność zapewnienia ludom Austro-Węgier „możności autonomicznego rozwoju” w ramach monarchii, na konferencji pokojowej w Paryżu, która rozpoczęła się w styczniu 1919 roku, wszyscy uznali, iż powrót do dawnych rozwiązań jest absolutnie...

W 1919 roku do Czechosłowacji przyłączono Ruś Zakarpacką.         Leżąca wzdłuż południowo-wschodnich Karpat Ruś Zakarpacka, zwana także Rusią Węgierską oraz Zakarpaciem, przed I wojną światową wchodziła jako prowincja w skład cesarstwa austro-węgierskiego.           Po upadku monarchii austro-węgierskiej w końcu 1918 roku na terenie Rusi Zakarpackiej powstały lokalne organizacje, prezentujące różne opcje polityczne. Do najważniejszych należały: Ruska Rada...

Ostateczna decyzja o podziale Śląska Cieszyńskiego wykopała przepaść pomiędzy Warszawą a Pragą.        W połowie stycznia 1920 roku do Cieszyna przybyła Międzysojusznicza Komisja Plebiscytowa, której pierwszym zadaniem było zaprowadzenie porządku. Nie udało jej się tego dokonać, w rezultacie w maju 1920 roku wydała dramatyczną odezwę, w której wskazono, iż „w ciągu ostatniego tygodnia teren plebiscytowy był widownią poważnych zaburzeń, których powtórzeniu należy zapobiec za...

Po brutalnej agresji dokonanej w styczniu 1919 roku Czesi zagarnęli większość Śląska Cieszyńskiego.       Na początku stycznia 1919 roku Czesi wydawali się wystarczająco silni militarnie, aby wobec zaangażowania polskiego we Lwowie rozstrzygnąć na swoją korzyść ewentualną walkę o Śląsk Cieszyński. Masarykowi jednak zależało, aby ewentualna interwencja zbrojna miała mandat Ententy, co gwarantowało sukces całego przedsięwzięcia. Prowadzone w Paryżu zakulisowe działania czeskich dyplomatów nie przyniosły jednak...

„Albo będziemy ludźmi rozsądnymi albo stracimy Polskę” Właśnie po dwóch latach zmagań dobrnąłem do końca książki „Reytan. Upadek Polski” Jarosława Marka Rymkiewicza. Dwa lata bo z Rymkiewiczem tak jest, że albo pożera się lekturę w kilka godzin albo  musi to trwać. Bowiem Rymkiewicz, tak myślę, kiedy zaczyna pisać, kiedy pisze i kiedy nadaje ostatni szlif swym książkom, ani przez moment nie myśli o czytelniku. Myśli tylko o tym, by przelać na papier to, co mu w głowie siedzi. A jego myśli maja...

W listopadzie 1922 roku Bogusław Miedziński został posłem, wybranym z listy PSL-„Piasta”.        Po przyjeździe Józefa Piłsudskiego do Warszawy w listopadzie 1918 roku, Bogusław Miedziński, członek kierownictwa POW, został referentem politycznym przy Dowództwie Okręgu Generalnego w Kielcach, co odpowiadało stanowisku oficera wywiadu. Na początku marca 1919 roku powrócił do Warszawy, obejmując obowiązki szefa Sekcji Politycznej Sztabu Generalnego WP. W czerwcu 1919 roku został...

W czasie okołoświątecznych uczt szlachcice zjadali ogromne ilości mięsiwa i wypijali dużo wina i miodu.       Tłuszcz uważano za zdrowy, nic więc dziwnego, że mięso musiało być tłuste. Do niego jadano chleb, kasze, groch, potrawy mączne. Nie jadano jarzyn – oprócz kapusty – uważając je za paszę dla bydła. Piewca sarmatyzmu Wacław Potocki z ironią pisał o cudzoziemskich przysmakach:   Aż z rzodkwią młode masło przetykane chwastem, Pierwszym przed mnie gospodarz kładzie antypastem...

Książę Zdzisław Lubomirski pełnił funkcję prezydenta Warszawy do momentu objęcia stanowiska w Radzie Regencyjnej.           Wbrew pierwotnym nadziejom Tymczasowa Rada Stanu nie była w stanie podołać postawionym przed nią zadaniom. Jedynie odbudowa administracji państwowej, dla której podłoże tworzyły już wcześniej komitety obywatelskie, okazała się sukcesem.           Pomimo odrzucenia oferty wejścia do Rady Lubomirski  zaangażował się w działania...

Na początku sierpnia 1915 roku prezydentem Warszawy został książę Zdzisław Lubomirski.          Książę Zdzisław Lubomirski urodził się 4 kwietnia 1865 roku, jako syn księcia Jana Tadeusza oraz Marii z Zamoyskich, w Niżnym Nowogrodzie, w którym rodzice przebywali na zesłaniu po klęsce powstania styczniowego. Po ukończeniu Gimnazjum Św. Anny w Krakowie, studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim, uzyskując dyplom w 1887 roku.        W 1893 roku przeniósł się...

Sto pięćdziesiąt lat temu urodził się Józef Piłsudski, przyszły twórca Niepodległej i wódz naczelny armii polskiej.        Józef Piłsudski przyszedł na świat w Zułowie. Wedle opisu Stanisława Cata-Mackiewicza: „Zułów położony jest o dwadzieścia kilometrów od miasteczka Podbrodzie. Piękne są naokoło okolice. Na południu płynie Wilia, która w niektórych miejscach, na przykład w uroczych Punżanach, ma piękno wianka uwiązanego z jaśminów i...

Zorganizowana przez GPU wizyta Szulgina w Związku Sowieckim jest doskonałym przykładem metod zastosowanych w trakcie operacji „Trust”.            Wasilij Szulgin był jednym z inicjatorów utworzenia Armii Ochotniczej. W czasie wojny domowej  był jednym z głównych teoretyków „Biełogo Dieła”.  Doprowadził  także do powstania organizacji Azbuka zajmującej się zbieraniem i analizowaniem informacji na temat sytuacji wewnątrz Rosji....

Dopiero utworzenie Korpusu Ochrony Pogranicza i zmiana polityki Kremla doprowadziła do uspokojenia sytuacji na północno-wschodnich kresach Polski.         W dniu 12 września 1924 roku gen. Sikorski wydał rozkaz o utworzeniu Korpusu Ochrony Pogranicza, a pięć dni później Sztab Generalny określił wojskową strukturę formacji. W skład korpusu wejść miały: dowództwo wraz ze sztabem i służbami specjalnymi, brygady ochrony pogranicza oraz kompanie i strażnice jako najmniejsze jednostki...

W latach 1920-1925 ziemie północno-wschodnie RP były areną walk z dywersją białoruską.           Polska polityka w latach 1919-1920 w stosunku do ludności białoruskiej była w znacznym stopniu efektem ścierania się koncepcji federalistycznej z inkorporacyjną. Z jednej strony tłumiono przejawy białoruskiej świadomości narodowej, podczas gdy z drugiej zezwalano na działalność Białoruskiej Komisji Wojskowej, „której celem miało być sformowanie białoruskiej armii narodowej do walki z...

Aleksander Kiereński nie zrobił nic, aby nie dopuścić do bolszewickiego zamachu.          Na jesieni 1917 roku Kiereński z jednej strony formalnie opowiadał się za kontynuacją wojny, z drugiej prowadził poufne rozmowy na temat wyjścia Rosji z konfliktu. Austro-Węgry, Bułgaria oraz Turcja wyraziły gotować podpisania z Rosją układów pokojowych. Coraz bardziej skomplikowana sytuacja wewnętrzna w Rosji oraz brak perspektyw na zwycięstwo w wojnie sprawiało, iż jedynym rozsądnym rozwiązaniem było...

Ważną częścią polskiego planu „Wschód” było określenie możliwych kierunków zagrożenia ze strony Armii Czerwonej.          W dokumencie III Oddziału Sztabu Głównego WP  z września 1938 roku zawarto różne ewentualności działań ofensywnych nieprzyjaciela. Zakładano, że ZSSR może wystąpić jednocześnie przeciwko Polsce i Rumunii lub krajom bałtyckim.          Przyjmowano jako prawdopodobne następujące kombinacje uderzeń:  ...

Początkowo rząd gen. Sikorskiego prowadził bardzo ugodową politykę wobec Litwy.          W dniu 10 października 1939 roku Wiaczesław Mołotow - ludowy komisarz spraw zagranicznych ZSSR i Jouzas Urbsys - minister spraw zagranicznych Litwy podpisali w Moskwie układ, na mocy którego ZSSR przekazywał Republice Litewskiej miasto Wilno wraz z przyległym obszarem. W kluczowym artykule pierwszym układu stwierdzano, iż "W celu umocnienia przyjaźni między ZSSR i Litwą, Związek Sowiecki przekazuje Republice...

Wiktor Sukiennicki był czołowym polskim przedwojennym sowietologiem.           Wiktor Sukiennicki urodził się 25 lipca 1901 roku w Aleksocie na Litwie w zubożałej rodzinie ziemiańskiej. Naukę rozpoczął w gimnazjum w Kownie. Po zajęciu Litwy przez wojska niemieckie, rodzinna Sukiennickich została ewakuowana przez Rosjan do Rybińska nad Wołgą, gdzie Wiktor kontynuuje naukę w rosyjskim gimnazjum. Po przewrocie bolszewickim, udaje mu się w 1918 roku przedostać na Kowieńszczyznę, gdzie wstępuje do Polskiej...

Polska dyplomacja  do końca nie dopuszczała myśli o możliwości wystąpienia sowieckiego po stronie Niemiec.            Wbrew deklaracjom szefa Biura Personalnego MSZ - Wiktora Tomira Drymmera, placówek dyplomatycznych i konsularnych RP na terenie Związku Sowieckiego nie objęto regulacjami, jakie w związku z groźbą wybuchu wojny zarządzono w przedstawicielstwach polskich w Niemczech. Niektórzy z członków personelu przebywali na urlopach jeszcze pod koniec sierpnia. Wielu...

Gen. Sikorski stworzył system obozów dla swoich przeciwników.        W końcu listopada 1939 roku z rozkazu Sikorskiego utworzono Samodzielny Oddział (Centrum Oficerskie) w Cerizay w Wandei,  którego komendantem został mianowany płk Kazimierz Rumsza. W sumie skierowano do niego kilkuset oficerów. Faktycznie stworzono w miasteczku obóz odosobnienia dla niewygodnych politycznie oficerów. Aby zatuszować faktyczne cele istnienia i charakter obozu argumentowano wobec...

W momencie ataku Niemiec na Francję, rząd Sikorskiego utworzył specjalną komisję w związku z wynikiem kampanii wojennej 1939 roku.           Sytuacja radykalnie zmieniła się w nowym roku, gdy na posiedzenia rządu 2 stycznia 1940 roku minister opieki społecznej Jan Stańczyk wystąpił z wnioskiem dotyczącym rozliczenia za klęskę wrześniową. Zażądał postawienia marszałka Śmigłego-Rydza przed sądem wojskowym za „nieprzygotowanie armii do ciążącego na niej zadania obrony kraju i za nieprzygotowanie...

Zrobić komuś z dupy jesień średniowiecza... Ciekawy jestem ilu polskich miłośników Quentina Tarantino wie, skąd się wziął kultowy cytat z rozmowy Marcellusa (Samuel Jackson) z Vincentem (John Travolta)? A wziął się on z tego, że (znakomita) tłumaczka listy dialogowej „Pulp Fiction”, pani Elżbieta Gałązka-Salomon była osobą oczytaną i przynajmniej słyszała o książce Johana Huizingi „Jesień Średniowiecza” wydanej po raz pierwszy w... 1919 roku. Prawie wiek temu (sic!) A ponieważ oprócz erudycji...

Generał Sikorski oraz podległy mu aparat MSWojsk. z niezwykłą gorliwością prześladował oficerów piastujących wysokie stanowiska w przedwojennej administracji.          Prace Biura Rejestracyjnego MSWojsk. rozkręciły spiralę podejrzeń i dochodzeń, uruchomiły łańcuch rozgrywek personalnych, ułatwiły porachunki osobiste i otworzyły tamy dla najbardziej nawet absurdalnych zarzutów wobec wysokich funkcjonariuszy rządów przedwrześniowych. Głoszone oficjalnie przez Sikorskiego hasła o...

Szok po klęsce w wojnie z Niemcami stworzył  okazję dla rozpętania czystki w odbudowywanym we Francji wojsku polskim.             Rząd gen. Sikorskiego podejmując intensywne wysiłki w celu odtworzenia na obczyźnie Polskich Sił Zbrojnych, nie zamierzał jednak tolerować w niej przedstawicieli przedwojennej elity.           Akcja zmierzająca do politycznego obezwładnienia oponentów przedwrześniowej opozycji i wykluczenia ich poza wszelki...

W 1972 roku polityczny hochsztapler Juliusz Sokolnicki ogłosił się prezydentem RP.        Juliusz Sokolnicki urodził się w 1920 roku w Pińsku. Po zakończeniu wojny przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie zaangażował się w życie polityczne polskiej emigracji zostając działaczem Ligi Niepodległości Polski, a potem Ruchu Odrodzenia Narodowego - organizacji związanej z prezydentem Augustem Zaleskim.       Polityczna aktywność Sokolnickiego sprawiła, iż znalazł się w zasięgu...