Historia

W końcu listopada 1918 roku został utworzony 36 pułk piechoty Legii Akademickiej.          Następnego dnia po powrocie Józefa Piłsudskiego do Warszawy, w dniu 11 listopada 1918 roku na murach Uniwersytetu Warszawskiego, Politechniki , Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego oraz Wyższej Szkoły Handlowej pojawiły się odezwy Akademickiego Komitetu  Wykonawczego wzywające młodzież akademicką do „do zapisywania się do Legjonu Akademickiego, pozostającego pod rozkazami Komendanta Józefa...

W kwietniu 1929 roku Bogusław Miedziński został redaktorem naczelnym „Gazety Polskiej”.          Nieprawidłowości w wydatkowaniu funduszy w ministerstwie poczt i telegrafów doprowadziły w marcu 1929 roku do ustąpienie prominentnego przedstawiciela obozu piłsudczykowskiego, Bogusława Miedzińskiego z funkcji szefa tego resortu.           Wszelkie próby, podejmowane przez przyjaciół politycznych zmierzające do dania mu nowego stanowiska...

W lipcu 1919 roku utworzono w Polsce Policję Państwową.          Funkcjonowanie kilku formacji bezpieczeństwa publicznego: Milicji Ludowej, Policji Komunalnej, Straży Kolejowej i Żandarmerii Krajowej, prowadziło do  konfliktów kompetencyjnych pomiędzy tymi formacjami, czego następstwem była nie tylko wzajemna rywalizacja, ale niekiedy rozbrajanie oraz walki zbrojne.         Nic więc dziwnego, iż w powszechnym odczuciu policja nie zapewniała bezpieczeństwa...

Polskie czołgi odegrały istną rolę podczas wojny 1920 roku.            W 1920 roku polskie czołgi, już z polskimi załogami (Francuzi wrócili do domu) aktywnie uczestniczyły w walkach z bolszewikami. Poszczególne kompanie czołgów przydzielane były dowódcom frontów. 3 kompania kpt. Liro walczyła w czasie ofensywy kijowskiej, biorąc udział w walkach o Kijów, Koziatyń, a następnie podczas odwrotu pod Równem. 1 kompania czołgów, pod dowó...

W 1921 roku zakończył się pierwszy etap istnienia i działania defensywy politycznej w ramach Policji Państwowej .             Wtedy to minister spraw wewnętrznych Stanisław Downarowicz zakomunikował posłom w Sejmie, że „w pełnym zrozumienia powagi niebezpieczeństwa uznają konieczność zastosowania nadzwyczajnych środków w walce z komunizmem, dania w tym celu specjalnych uprawnień administracji państwowej”.             Z kolei...

W 1919 roku gen. Sosnkowski zdobył dominującą pozycję w Ministerstwie Spraw Wojskowych.          Jednym z pierwszych kroków Sosnkowskiego jako wiceministra spraw wojskowych był udział w przygotowaniu wyprawy wileńskiej, która rozpoczęła się w dniu 16 kwietnia 1919 roku i doprowadziła po pięciu dniach do zdobycia Wilna.          W czasie nieobecności Piłsudskiego w Warszawie, Generał nadzorował prowadzone przez Wacław Sieroszewskiego i Witolda Kamienieckiego...

Możliwości budżetowe Polski brutalnie zweryfikowały mocarstwowe plany kierownictwa Polskiej Marynarki Wojennej z 1920 roku.          W dniu 2 maja 1919 roku Sekcja Marynarki została przekształcona w Departament dla Spraw Morskich, podlegający bezpośrednio Ministrowi Spraw Wojskowych. Szefem Departamentu został kontradmirał Kazimierz Porębski, a jego zastępcą kontradmirał Wacław Kłoczkowski, którego po odejściu na stanowisko attaché wojskowego w Londynie zastąpił w lipcu 1919 roku płk....

Całkowicie odmiennie zorganizowano wojskowe służby wywiadowcze na wschodzie, gdzie najdłużej trwały działania militarne.           Z tego też powodu struktura organów Oddziału II ND WP musiała być dostosowana do organizacji jednostek bojowych Wojska Polskiego. W styczniu 1920 roku dowództwa frontów przekształcono w dowództwa armii. Przy każdym nowo powstałym dowództwie armii utworzono oddziały II informacyjne, których struktura wewnętrzna przedstawiała się...

Równocześnie z budową naczelnych władz wojskowych Wojska Polskiego rozpoczęto tworzenie służb wywiadowczych i kontrwywiadowczych.        Utworzenie wywiadu wojskowego II Rzeczypospolitej poprzedziła kilkuletnia działalność siatek konspiracyjnych polskich organizacji niepodległościowych. Zdobywało w nich doświadczenie wielu późniejszych oficerów polskiego wywiadu wojskowego.         W końcu października 1918 roku Rada Regencyjna utworzyła Sztab Generalny, któ...

25 grudnia 1918 r. Paderewski przybył do Gdańska na pokładzie brytyjskiego krążownika „Concord”. 27 grudnia (na zdjęciu) przyjechał pociągiem do Poznania. Jego wizyta  wywołała wielką patriotyczną manifestację, przyczyniając się do wybuchu Powstania Wielkopolskiego. 1 stycznia 1919 na dworcu Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej nastąpiło uroczyste powitanie Ignacego Paderewskiego  w Warszawie. Wkrótce zostanie premierem II Rzeczypospolitej. Poniżej przytaczam wspomnienia mojego wuja Romana Rogowskiego, który...

Równolegle z powstawaniem państwowości polskiej rozpoczęto tworzenie polskich sił zbrojnych.         Pierwsze próby organizowania polskich sił zbrojnych podjęła Rada Regencyjna. W dniu 11 grudnia 1917 roku premier Jan Kucharzewski, na  pierwszym posiedzeniu Rady Ministrów Rady Regencyjnej podkreślając wagę tworzenia Wojska Polskiego uznał za niezbędne utworzenie – w drodze poboru – 150-tysięcznej armii. W tydzień później Rada Regencyjna opracowała projekt dekretu o...

W czerwcu 1917 roku rozpoczęto tworzenie Armii Polskiej we Francji.         Z chwilą wybuchu I wojny światowej przedstawiciele Polonii francuskiej podjęli starania o  utworzenie polskich jednostek wojskowych we Francji.         W dniu 8 sierpnia Komitet Wolontariuszy Polskich uchwalił deklarację, w której zaznaczano, iż jego członkowie „ zobowiązują się służyć Francji podczas całego trwania wojny i w tym celu oddają się do dyspozycji władz cywilnych i...

Przejęcie przez Polskę Zaolzia na początku października 1938 roku nastąpiło w sposób spokojny, bezkrwawy i doskonale zorganizowany.           W nocy z 21 na 22 września, doszło w Cieszynie do rozruchów ulicznych i starć pomiędzy Polakami a Czechami. Czeskie siły bezpieczeństwa szybko zaprowadziły porządek, a ogłoszona w dniu 23 września mobilizacja dodatkowo podziała uspokajająco na rozgrzane głowy. Pomimo to polskie gazety podgrzewały atmosferę informując o rzekomych krwawych walkach Polak...

Nie ulega wątpliwości, że gdyby w 1938 roku doszło do wybuchu wojny czechosłowacko-niemieckiej, głownym teatrem działań wojennych byłoby terytorium Czech, Słowacja pełniłaby jedynie rolę zaplecza.          Oceniając ukształtowanie Wyżyny Środkowoczeskiej pod względem możliwości obrony w przypadku wojny z Niemcami, należy wspomnieć o trzech znacznych obniżeniach w granicznych pasmach górskich, które stanowiły niejako naturalne kierunki ataku. Są to dolina rzeki Ohre, przełęcze Czeskiego Lasu...

W Monachium Francja i Wielka Brytania zgodziły się na przyłączenie do III Rzeszy ziem czeskich zamieszkałych przez większość niemiecką.            Wobec fiaska dotychczasowych rozmów rządu czechosłowackiego z Partią Niemców Sudeckich w połowie sierpnia 1938 roku do negocjacji włączył się prezydent Beneś proponując rozpoczęcie rozmów na temat utworzenia trzech niemieckich okręgów autonomicznych na Śląsku – w rejonach Litomierza, Czeskiej Lipy i Karlowych War...

W okresie wielkiego kryzysu konflikty niemiecko-czeskie uległy znacznemu zaognieniu.          Niezależnie od tego odprężenie w stosunkach niemiecko-czeskich Niemcy nadal rozbudowywali swoje organizacyjne zaplecze. Największą rolę odgrywały w nim związki ochronne (Związek Niemców w Czechach, Związek Niemców Północnych Moraw, Związek Niemców Śląska), szkolne (Niemiecki Związek Kulturalny) oraz organizacje gimnastyczne (Niemiecki Związek Gimnastyczny). Szczególnie dwa...

W powstałym w listopadzie 1918 roku państwie czechosłowackim Niemcy stając się mniejszością narodową, utracili dotychczasową uprzywilejowaną pozycję.         W dniu 28 października 1918 roku Czechosłowacki Komitet Narodowy proklamował powstanie niepodległej Czechosłowacji. W odpowiedzi Niemcy czescy utworzyli dzień później prowincję Niemieckie Czechy ze stolicą w Liberacu. Na jej czele stanął starosta krajowy Rudolf Lodgman von Auen. W dniu 30 października niemieccy posłowie z północnych Moraw i...

Istotny wpływ na rozwój stosunków polsko-czechosłowackich miała sytuacja Polaków na Śląsku Cieszyńskim.          Po przyznaniu Śląska Cieszyńskiego Czechosłowacji stosunki między Polakami a Czechami na pograniczu pozostawały napięte. Polacy żywili głębokie przekonanie o swojej krzywdzie, podczas gdy Czesi uważali, iż konferencja w Spa przyznała im tereny, które słusznie im się należały.           Polska wspólnota na Śląsku...

Po stronie polskiej w 1920 roku walczyły także jednostki kozackie i białoruskie.           Po zamachu bolszewickim większość oddziałów kozackich opowiedziała się po stronie „białych”. W odpowiedzi w instrukcji podpisanej przez członka KC partii bolszewickiej Jakowa Swierdłowa polecono: „Przeprowadzić masowy terror przeciwko bogatym Kozakom, likwidując ich całkowicie; przeprowadzić bezwzględny masowy terror w stosunku do wszystkich Kozaków biorących jakikolwiek...

W wojnie polsko-bolszewickiej po stronie polskiej walczyło kilka jednostek rosyjskich.          Pierwsze oddziały rosyjskie pojawiły się po stronie polskiej już na początku 1919 roku, gdy w  Kobryniu podporządkowała się polskiemu dowództwu rosyjska drużyna oficerska, walcząca dotychczas przeciwko bolszewikom u boku Niemców. Została ona następnie przydzielona do Dywizji Podlaskiej (późniejsza 9. DP), dowodzonej przez gen. Antoniego Listowskiego. Sprawa ta wywołała znaczy oddźwięk...

Szefowie MBP chcieli połączyć sprawę „Radosława” z oskarżanym o tzw. nacjonalistyczne odchylenie gen. Spychalskim.           Choć w żadnym miejscu Mazurkiewicz nie przyznawał się do jakiejkolwiek nielegalnej działalności przeciwko władzom Polski Ludowej, jego zeznania umocniły śledczych w przekonaniu, że cała akcja ujawnieniowa od samego początku była próbą wyprowadzenia w pole organów bezpieczeństwa publicznego oraz przykrywką dla planowanej nielegalnej działalności przeciwko...

Dokument, którym posługiwał się Maksym Żeleźniak, gdy w 1768 roku wtargnął do Rzeczypospolitej i zgromadził wokół siebie lumpenproletariat, a następnie dokonał grabieży i mordów. Jak podaje Andrzej Michalski w artykule pt. Ku pamięci i przestrodze. Relacja naocznego świadka księdza trynitarza brusiłowskiego z wydarzeń na Ukrainie w roku 1768 (Scripta Historica nr 21/2015, s. 60 przypis 13), jedyna zachowana kopia dokumentu została wydana w języku francuskim w wydawnictwie Bibliotheque de Archives diplomatigue. Pologne...

Oprócz dostaw broni Moskwa wysłała do Hiszpanii kilka tysięcy żołnierzy oraz specjalistów cywilnych.          Na początku 1936 roku  wojskowym doradcą  w Hiszpanii został kombrig Władimir Goriew-Wysokogoriec, dotychczasowy dowódca brygady zmechanizowanej Leningradzkiego Okręgu Wojskowego, który wkrótce został  attaché wojskowym przy sowieckim poselstwie w Hiszpanii. Goriew faktycznie kierował obroną Madrytu w listopadzie 1936 roku. Jednym z jego...

Podstawowym celem polskich misji wywiadowczych do Hiszpanii było poznanie tajemnic niemieckiej i sowieckiej broni pancernej i sprzętu lotniczego.              W połowie grudnia 1936 roku został wysłany do Lizbony, oficjalnie jako korespondent PAT, a w rzeczywistości w celach wywiadowczych ppłk. dypl. art. Aleksander Kędzior. Jego pierwotnym zadaniem było przedostanie się do wojsk gen. Franco z zadaniem obserwowania niemieckiej oraz zdobycznej sowieckiej broni pancernej oraz sprzętu...